شلیل از خانواده هلو ها میباشد که گوشت تیره رنگ تر از هلو دارد.
شلیل انجیری جزو میوه‌های فاقد پرز است و به این دلیل هلوی فاقد پرز نیز به آن میگویند و مزه ای خاص و شیرین تر از میوه هلو دارد.
درخت این میوه چهار الی ده متر ارتفاع دارد شکل برگ های آن نیزه ای است

به طول هشت الی پانزده سانت و عرض دو الی سه سانت که حاوی رگبرگ های پر مانند است

درخت شلیل انجیری جوانه های ساده سه عدد در وسط برگ جوانه های بینی زاینده و جوانه وسط روینده میباشد

جوانه هایش مثل بادام اند.میوه بومی قاره آسیا میباشد تفکر این است که جزو یکی از کهن ترین میوه‌ها است

و ظاهراً دویست قرن پیش در کشور چین رشد می کرده و از راه جاده معروف

ابریشم به کشور ایران و کشور یونان و کشور رم باستان راه پیدا کرده بوده

و بهترین این میوه در ایران تولید میشود.

میوه آن از سال هزارو ششصد الی هزارو هفتصد به انگلستان هم رسید و با اسپانیایی‌ها

به کشور آمریکا هم بردند و حالا به در ایالت کالیفرنیا خیلی انبوه تولید میشود

بالاتر از صد گونه از میوه شلیل انجیری در دنیا کاشته میشود.شلیل انجیری حاوی ویتامین‌های آ و سی است و مناسب ترین میوه برای فرد گرمازده می باشد

برای سلامت دندان و جوانی پوست و استحکام استخوان ها ویتامین سی موجود در هلو انجیری بسیار مفید است

تازه بغیر از ویتامین سی غنی از بتاکاروتن هم هست بتاکاروتن حاوی آنتی اکسیدان بسیار قدرتمندی است

با تکامل ایمنی بدن از خیلی از بیماری‌ها جلوگیری یا روند آنها را ضعیف میکند.

××× خواص دیگر شلیل انجیری ×××

میوه‌ ی شلیل انجیری هسته ای با عمر پایین و گوشت ترد است

و عین کل میوه‌ها خاصیت های شل کنندگی و ادرار آورندگی دارد

گوشت آن حاوی سلولوزهای نرم می باشد و تمام آن هضم می شود مزه ی کمی ترش دارد

املاح قندی و نشاسته‌ای درونش به راحتی هضم شده و معده به آسانی هضم آن را انجام میدهد

فیبر دیگر ماده مهم در میوه شلیل انجیری است که در عین حالی که اندازه حساس بودن به انسولین را افزایش میدهد

ولی به پایین آمدن سرعت جذب بعضی ماده های مغذی خصوصا قندها می‌شود مصرف آن باعث کنترل قند خون میگردد

و چون کالری کمی دارد پس چربی خون را هم پایین می آورد.

××× املاح پر خاصیت شلیل انجیری ×××
هر یک دانه میوه آن حاوی تقریبا پنجاه کالری انرژی است

و برای این که فیبر بالایی دارد و بدون چربی است شلیل انجیری میوه بسیار عالی برای ورزشکارانی

که باید وزن مشخصی داشته باشند و افرادی که مایل به کم کردن وزن هستند است

ولی افرادی که قصد بالا بردن وزن را دارند مناسب تراست کمتر از این میوه بخورند

و میوه های پرکالری تر را در وعده های خود قرار دهند.

شلیل انجیری را به عنوان دارو مصرف کنیم
برای جلوگیری از ایجاد سرطان و دیابت و بیماریهای چشمی و بیماریهای قلبی عروقی مفید است

مصرف شلیل انجیری برای درمان سرفه و بوی بد دهان هم استفاده میشود.مثل بقیه میوه ها شرایط خاصی برای کاشت دارد که باید رعایت کرد تا بهترین حالت برداشت محصول را داشته باشید.

آب و هوای مطلوب برای کاشت

مقاومت این میوه در مقابل سرمای زمستان از میوه سیب و میوه گلابی پایین ترو تقریباً مثل میوه بِه مى‌باشد

برای میوه شلیل انجیری سرماى نابود کننده حدودا بیست و یک درجه سانتى‌گراد بوده ولى اگر هوا به شدت سرد شود

در دماهاى نه تا سیزده درجه سانتی گراد هم جوانه ها و هم شاخه هاى کوچک خشک می شوند

شرایط سرمایی میوه برای بیرون آمدن از خواب زمستانه چهارصد تا هزار ساعت دماى پایین هفت درجه سانتیگراد است

میوه شلیل انجیری در مقابل گرمای تابستان مستحکم تر از میوه سیب است و در تابستان هاى داغ میوه آن مثل میوه گلابی کیفیت بالاتری دارد.

آبیاری درختان شلیل انجیری

درخت در سال‌های اول رشد و مخصوصا در فصلی که در حال رشد است شدیدا به آبیاری احتیاج دارد

که به شیوه کرت بندی به آبیاری آن نپردازید چون هم ریشه ها نمی توانند تنفس کنند

و هم از تماس مستقیمی که طوقه با آب دارد درخت را مریض خواهد کرد مناسب تر است

از آبیاری به روش آبیاری قطره ای درختان شلیل انجیری خود را آب دهید.

تکثیر تایید شده شلیل انجیری
مثل هلو به شیوه پیوند زده آن را تکثیر میکنند شلیل انجیری را میتوان بر پایه های درخت هلو و بادام و آلو و زردآلو پیوند کرد

فاصله کشت برای نوع های رایج شش الی هفت متر است و در یک باغ مطلوب باید منتظر چهل الی پنجاه تن در هر هکتار بود

در شیوه های داربستی فاصله های کاشت پایین ترو تعداد محصول بسیار بالاتر است که تا صدو ده تن در هکتار نیز خواهد رسید.

بهترین موقع برای سمپاشی

زمانی که میوه تشکیل شده باشد گلبرگها درخت ریخته و حداقل سه و حداکثر هفت بار بسته به شرایط بیماری باید درختان سمپاشی شوند

سمپاشی اول پس از ریختن گلبرگها و سمپاشی دوم به فاصله ده الی چهارده روز صورت می پذیرد

سمپاشی بعد از گل برای مانع شدن از آلوده شدن میوه مورد اهمیت میباشد انبارهای بذری و یا پیوندی

شلیل باید منظم با فاصله ده الی چهارده روز یکبار تا وسط فصل تابستان سمپاشی شوند.

کاشت شلیل انجیری در گلدان
در فصل بهار تخم آن را به طول یک شب در آب بخیسانید بعد تخم را در گلدان حاوی خاک زمین زراعی

به اندازه حداقل دو برابر اندازه طول بذر قرار داده و در تایم پایین تراز سی روز بذر جوانه میزند

دمای محیط باید بیست و سه درجه سانتی گراد باشد نهال بوجود آمده از بذر شلیل در مدت پنج الی هفت سال به محصول دهی میرسد.

نکاتی برای کاشت هسته شلیل انجیری در گلدان
برای کاشت درون گلدان باید بذر مناسبی انتخاب کنید برای این موضوع حتما از تخم درختان شلیلی پا کوتاه استفاده کرده

وقتی اندازه ایی نهال تان رشد کرد باید گلدان را بزرگ تر کنید و قطر گلدان جدید چهل و پنج تا نود سانت باید باشد

برای جداسازی گوشت میوه از هسته آن که قصد دارید آن را بکارید با دهان جدا نکنید چون ممکن است آب دهان روی قوه نامیه گیاه تاثیر گذارد.

گل سرخ یا همان گل محمدی نوعی گل رز است که در ایران به صورت گسترده کاشت و مصرف میشود مصرف منظم چای گل محمدی در گام اول به سم زدایی و پاکسازی بدن کمک می کند چون روی کبد و صفرا تأثیر مستقیم گذاشته و باعث تمیزی آن ها می شود در ادامه در مورد خواص دارویی گل محمدی بیشتر بخوانید.

خواص دارویی گل محمدی و فرآورده های آن
گل محمدی تقویت کننده قلب است و استفاده از این گل خوشبو موجب کاهش التهاب می شود. فراورده های این گل اسانس، گلبرگ خشک و گلاب است که از آن در صنایع عطر سازی، آرایشی، صنایع غذایی و فراورده های بهداشتی استفاده می شود. اسانس پر از خواص دارویی گل محمدی از پیچیده ترین فراورده های معطر است که در آن حدود ۵۰۰ ترکیب وجود دارد.

به همین دلیل است که رعایت اصول بهداشتی در تهیه گلاب و استخراج اسانس از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا اگر تمام نکات مهم رعایت نشوند ممکن است بسیاری از ترکیبات ارزشمند و ظریف و خواص آن در معرض تخریب قرار بگیرند.

خواص دارویی گل محمدی در فرآورده های بهداشتی
استفاده از فرآورده های گل محمدی برای مصارف بهداشتی از زمان های قدیم رواج داشته است، زیرا علاوه بر عطر بی نظیری که دارد، خواص دارویی گل محمدی در از بین بردن چین و چروک های پوست، مرطوب کنندگی پوست و درمان التهاب های پوست به خصوص در پوست های لطیف و حساس (مانند پوست نوزادان) همواره مورد توجه بوده است. امروزه نیز در صنایع بهداشتی به خصوص در تهیه و تولید کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده ، صابون، لوسیون های پاک کننده پوست از اسانس طبیعی و گلاب این گل استفاده می شود.

مهمترین ارزش خواص دارویی گل محمدی استفاده از گلاب و اسانس آن در صنایع عطر سازی است، اسانس گل محمدی در فرمولاسیون عطرهای پرفروش و بسیار معروف دنیا به کار می رود. به همین دلیل است که اسانس و گلاب گل محمدی تولید کشورمان هر ساله نه تنها به کشورهای حوزه خلیج فارس بلکه به اروپا به ویژه کشورهای انگلستان و فرانسه صادر می شود.

علاوه بر این گل محمدی غنچه و خشک شده آن را نیز به کشور های دیگر صادر می کنند. غنچه خشک شده گل محمدی علاوه بر مصارف تزئینی، استفاده آن در آب وان حمام نیز باعث می شود تا عصاره آن به عنوان عطر دهنده و نرم کننده مو به کار رود.

خواص دارویی گل محمدی در انواع غذاهای سنتی
از گل محمدی در مربا، شربت، صنایع شیرینی سازی و گلاب آن در انواع دسر و بستنی در اغلب کشورها استفاده می شود. پودر گلبرگ های گل محمدی همراه با ماست مصرف می شود که طرفداران خاص خودش را دارد و چون خواص دارویی گل محمدی زیاد است به عنوان ادویه در بسیاری از غذاها هم استفاده می شود.

در شمال آفریقا به خصوص در مراکش ادویه معروفی به نام راس الحانوت (به معنای رأس ادویه ها) وجود دارد که بسیار مورد توجه است و به دلیل مغذی بودن معمولا در غذاهای اعیاد به خصوص عید فطر از آن استفاده می کنند.استفاده از گلاب در شله زرد، انواع دسرهای ایرانی و همچنین غذاهای عربی، ترکی، و هندی مرسوم است.

از دیگر خواص دارویی گل محمدی استفاده از دمنوش آن است که آرام بخش می باشد و حاوی ترکیبات ضد سرطانی و آنتی اکسیدانی است. ایران موقعیت ممتازی در تولید این گیاه ارزشمند دارد و محصولات متنوعی از آن در این جا تولید می شود که از شهرت جهانی و کیفیت برخوردار هستند.

خواص دارویی دمنوش گل محمدی
چای یا دمنوش گل محمدی یک نوشیدنی معطر و فوق‌العاده با خواص مثال‌زدنی که از خواص دارویی گل محمدی سرشار است و برای آن‌هایی است که علاقه‌مند به نوشیدنی‌های گرم هستند مناسب میباشد. شما می‌توانید از این گلبرگ‌های خوش‌رنگ و معطر چای تهیه کرده و یک نوشیدنی صد درصد ایرانی و آرام‌بخش تهیه کنید.این گیاه معطر دارای قند، تانن، اسید گالیک، اسانس، مواد پکتینی و ماده رنگی است.

کاسبرگ رز وحشی یکی از منابع سرشار ویتامین سی در قلمرو گیاهان شناخته می‌شود.کاسبرگ رز همچنین غنی از ویتامین‌های آ، بی و کی است. در گذشته از کاسبرگ رز شربتی تهیه می‌شد که در زمان جنگ جیره‌بندی می‌گردید و برای افزایش مقاومت بدن کودکان در برابر عفونت‌ها و درمان سرماخوردگی معمولی به آن‌ها خورانده می‌شد.

فواید گل محمدی برای سلامت پوست
خواص گل محمدی بسیار فراوان و بی شمار هستند. گل محمدی به دلیل بو و رایحه فوق العاده ای که دارد پوست را در حالت طبیعی حفظ میکند. دلیل اصلی این حفاظت وجود آنتی اکسیدان در گل محمدی است که از پوست در مقابل آسیب رادیکالهای آزاد محافظت می کند.

برای روشن تر شدن پوست صورت می توانید از مخلوط عسل و پودر گل محمدی استفاده نمایید. پوست صورت خود را با پودر گل محمدی و عسل پاک کنید سپس بعد از ۱۵ دقیقه بشویید، این ماسک خوب و موثر موجب روشن تر شدن پوست صورت می شود. از دیگر خواص گل محمدی برای پوست کمک به از بین بردن لکه های روی صورت است.

گل محمدی غنی از ویتامین سی و سایر آنتی اکسیدان ها است. ویتامین سی باعث سفت تر شدن سلول های پوست صورت می شود و همچنین باعث افزایش کلاژن پوست می شود. از همین رو آکنه ها و لکه های روی صورت به راحتی از بین بروند.

برای بهبود و درمان جوش های صورت یک قاشق غذاخوری پودر گل محمدی را با نصف فنجان آب گوجه فرنگی یا آب خیار را به خوبی مخلوط کنید و آن را روی پوست صورت و گردن قرار دهید و بعد از۳۰ دقیقه آن را بشویید. در صورتی که این ماسک را هر هفته یک تا دو بار روی پوست قرار دهید جوش ها از بین می روند و در محو کردن چین و چروک های صورت موثر و مفید است.

خواص دارویی گل محمدی برای موی سر
از دیگر خواص دارویی گل محمدی کمک به افزایش رشد مو است. این گل پرخاصیت باعث تقویت فولیکول های مو می شود و این عامل موجب افزایش رشد مو می شود. همچنین گل محمدی نرم کننده فوق العاده ای برای مو ها است. گل محمدی را بر روی پوست سر بمالید این امر باعث افزایش گردش خون بر روی پوست سر می شود و باعث تحکیم موها می شود.
خواص دارویی چای گل محمدی
مصرف منظم چای گل محمدی در گام اول به سم‌زدایی و پاکسازی بدن کمک می‌کند. چون روی کبد و صفرا تأثیر داشته و باعث تمیزی آن‌ها می‌شود.این نوشیدنی معطر ادرارآور است و به کنترل حالت احتباس آب در بدن کمک می‌کند. البته باید گفت که با یک گل بهار نمی‌شود.یعنی با نوشیدن یک فنجان چای گل محمدی نمی‌توانید از این خواص بی‌نظیر بهره‌مند شوید، بلکه باید این نوشیدنی را به‌صورت منظم و یک دوره درمانی میل کنید.

تب بری از خواص دارویی چای گل محمدی
اگر تب دارید می‌توانید به این چای اعتماد کنید. چای گل محمدی باعث کاهش دمای بدن شده و تب را کاهش می‌دهد.این چای برای پاکسازی بدن و کاهش التهاب و همچنین برطرف کردن ضایعات پوستی نیز موثر است.نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که گل محمدی از تشدید عفونت جلوگیری می‌کند.

آرامش اعصاب از خواص دارویی چای گل محمدی
چای گل محمدی باعث تسکین دستگاه عصبی می‌شود. اگر به طور منظم از این چای میل کنید از مشکلاتی مانند بی‌خوابی و خستگی خلاص خواهید شد.این نوشیدنی مفرح اعصاب بعد از یک روز کاری طولانی‌مدت و همراه با استرس است و باعث رفع خستگی و کسب انرژی دوباره می‌شود.

نویسنده: حسین احمدی

گل سرخ یا همان گل محمدی نوعی گل رز است که در ایران به صورت گسترده کاشت و مصرف میشود مصرف منظم چای گل محمدی در گام اول به سم زدایی و پاکسازی بدن کمک می کند. چون روی کبد و صفرا تأثیر مستقیم گذاشته و باعث تمیزی آن ها می شود. در ادامه در مورد خواص دارویی گل محمدی بیشتر بخوانید.

گل محمدی
خواص دارویی گل محمدی و فرآورده های آن
گل محمدی تقویت کننده قلب است و استفاده از این گل خوشبو موجب کاهش التهاب می شود.

فراورده های این گل اسانس، گلبرگ خشک و گلاب است که از آن در صنایع عطر سازی، آرایشی، صنایع غذایی و فراورده های بهداشتی استفاده می شود.

اسانس پر از خواص دارویی گل محمدی از پیچیده ترین فراورده های معطر است که در آن حدود ۵۰۰ ترکیب وجود دارد.

به همین دلیل است که رعایت اصول بهداشتی در تهیه گلاب و استخراج اسانس از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

زیرا اگر تمام نکات مهم رعایت نشوند ممکن است خواص آن در معرض تخریب قرار بگیرند.

خواص دارویی گل محمدی در فرآورده های بهداشتی
استفاده از فرآورده های گل محمدی برای مصارف بهداشتی از زمان های قدیم رواج داشته است.

زیرا علاوه بر عطر بی نظیری که دارد، خواص دارویی گل محمدی در از بین بردن چین و چروک های پوست، مرطوب کنندگی پوست و درمان التهاب های پوست به خصوص در پوست های لطیف و حساس همواره مورد توجه بوده است.

امروزه نیز در صنایع بهداشتی به خصوص در تهیه و تولید کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده ، صابون، لوسیون های پاک کننده پوست از اسانس طبیعی و گلاب این گل استفاده می شود.

مهمترین ارزش خواص دارویی گل محمدی استفاده از گلاب و اسانس آن در صنایع عطر سازی است.

اسانس گل محمدی در فرمولاسیون عطرهای پرفروش و بسیار معروف دنیا به کار می رود.
علاوه بر این گل محمدی غنچه و خشک شده آن را نیز به کشور های دیگر صادر می کنند.

غنچه خشک شده گل محمدی علاوه بر مصارف تزئینی، استفاده آن در آب وان حمام نیز باعث می شود تا عصاره آن به عنوان عطر دهنده و نرم کننده مو به کار رود.

خواص دارویی گل محمدی در انواع غذاهای سنتی
از گل محمدی در مربا، شربت، صنایع شیرینی سازی و گلاب آن در انواع دسر و بستنی در اغلب کشورها استفاده می شود.

پودر گلبرگ های گل محمدی همراه با ماست مصرف می شود که طرفداران خاص خودش را دارد و چون خواص دارویی گل محمدی زیاد است به عنوان ادویه در بسیاری از غذاها هم استفاده می شود.
در شمال آفریقا به خصوص در مراکش ادویه معروفی به نام راس الحانوت وجود دارد که بسیار مورد توجه است

و به دلیل مغذی بودن معمولا در غذاهای اعیاد به خصوص عید فطر از آن استفاده می کنند.

استفاده از گلاب در شله زرد، انواع دسرهای ایرانی و همچنین غذاهای عربی، ترکی، و هندی مرسوم است.
از دیگر خواص دارویی گل محمدی استفاده از دمنوش آن است که آرام بخش می باشد.

حاوی ترکیبات ضد سرطانی و آنتی اکسیدانی است.

ایران موقعیت ممتازی در تولید این گیاه ارزشمند دارد و محصولات متنوعی از آن در این جا تولید می شود.

خواص دارویی دمنوش گل محمدی
چای یا دمنوش گل محمدی یک نوشیدنی معطر و فوق‌العاده با خواص مثال‌زدنی که از خواص دارویی گل محمدی سرشار است و برای آن‌هایی است که علاقه‌مند به نوشیدنی‌های گرم هستند مناسب میباشد. شما می‌توانید از این گلبرگ‌های خوش‌رنگ و معطر چای تهیه کرده و یک نوشیدنی صد درصد ایرانی و آرام‌بخش تهیه کنید.این گیاه معطر دارای قند، تانن، اسید گالیک، اسانس، مواد پکتینی و ماده رنگی است.
کاسبرگ رز وحشی یکی از منابع سرشار ویتامین سی در قلمرو گیاهان شناخته می‌شود.

فواید گل محمدی برای سلامت پوست
خواص گل محمدی بسیار فراوان و بی شمار هستند.

گل محمدی به دلیل بو و رایحه فوق العاده ای که دارد پوست را در حالت طبیعی حفظ میکند.

دلیل اصلی این حفاظت وجود آنتی اکسیدان در گل محمدی است که از پوست در مقابل آسیب رادیکالهای آزاد محافظت می کند.

برای روشن تر شدن پوست صورت می توانید از مخلوط عسل و پودر گل محمدی استفاده نمایید.

پوست صورت خود را با پودر گل محمدی و عسل پاک کنید سپس بعد از ۱۵ دقیقه بشویید.

از دیگر خواص گل محمدی برای پوست کمک به از بین بردن لکه های روی صورت است.

گل محمدی غنی از ویتامین سی و سایر آنتی اکسیدان ها است. ویتامین سی باعث سفت تر شدن سلول های پوست صورت می شود و همچنین باعث افزایش کلاژن پوست می شود. از همین رو آکنه ها و لکه های روی صورت به راحتی از بین بروند.

خواص برای موی سر
از دیگر خواص دارویی گل محمدی کمک به افزایش رشد مو است.

این گل پرخاصیت باعث تقویت فولیکول های مو می شود و این عامل موجب افزایش رشد مو می شود.

همچنین گل محمدی نرم کننده فوق العاده ای برای مو ها است.

گل محمدی را بر روی پوست سر بمالید. این امر باعث تحکیم موها می شود.
خواص چای گل محمدی
مصرف منظم چای گل محمدی در گام اول به سم‌زدایی و پاکسازی بدن کمک می‌کند.

این نوشیدنی معطر ادرارآور است و به کنترل حالت احتباس آب در بدن کمک می‌کند.

البته باید گفت که با یک گل بهار نمی‌شود.

یعنی با نوشیدن یک فنجان چای گل محمدی نمی‌توانید از این خواص بی‌نظیر بهره‌مند شوید، بلکه باید این نوشیدنی را به‌صورت منظم و یک دوره درمانی میل کنید.

تب بری از خواص دارویی چای گل محمدی
اگر تب دارید می‌توانید به این چای اعتماد کنید. چای گل محمدی باعث کاهش دمای بدن شده و تب را کاهش می‌دهد.

این چای برای پاکسازی بدن و کاهش التهاب و همچنین برطرف کردن ضایعات پوستی نیز موثر است.

نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که گل محمدی از تشدید عفونت جلوگیری می‌کند.

آرامش اعصاب از خواص دارویی چای گل محمدی
چای گل محمدی باعث تسکین دستگاه عصبی می‌شود.

اگر به طور منظم از این چای میل کنید از مشکلاتی مانند بی‌خوابی و خستگی خلاص خواهید شد.

این نوشیدنی مفرح اعصاب باعث رفع خستگی و کسب انرژی دوباره می‌شود.

خواص گل محمدی
گل محمدی به عنوان یک گیاه و یک داروی گیاهی، مرغوب ترین داروها و جزء داروهای راهبردی و استراتژیک در داروهای گیاهی طب سنتی ایرانی- اسلامی محسوب می شود. این گیاه به دلیل اینه مزاج گرم دارد، درمان بسیاری از بیماری هایی است که از سرد مزاجی ناشی می شود.

از خواص گل محمدی و گلاب برای درمان برخی بیماری ها دارند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ضد افسردگی، فراموشی و بدخوابی
بوییدن گل محمدی باعث می شود به دماغ و مغز اثرات مفیدی برسد.

افرادی که دچار فراموشی، افسردگی شدید و بد خوابی دارند، بوییدن گل و استفاده از از گلاب می تواند اثرات مفیدی داشته باشد. افرادی که دچار این بیماری هستند می توانند مقداری از گلاب را بر روی بالشت خود بپاشند.

رفع کم خونی
برای رفع کم خونی، یک عدد سیب قرمز را رنده کرده و با یک استکان گلاب، یک استکان عرق بیدمشک و یک استکان عرق بهار نارنج را ترکیب کرده و با مقداری عسل شیرین کنید. روزی یک وعده از این ترکیب میل کنید.
همچنین این ترکیب یک داروی بسیار عالی برای تقویت قلب و کبد، طحال و معده و مغز است.

زخم معده و بیماری های گوارشی:
برای درمان بیماری های زخم معده و دیگر بیماری های گوارشی، یک قاشق مربا خوری تخم بارهنگ، یک استکان عرق نعناع و یک استکان گلاب را ترکیب کرده و حدود ده دقیقه بجوشانید. بعد از ولرم شدن با عسل شیرین کنید و روزی یک لیوان از این ترکیب را میل کنید. این ترکیب یکی از بهترین درمان ها برای 80 درصد از بیماری های گوارشی است.

انواع نفخ معده، زخم معده، زخم کولیت و یبوست های مزن با این ترکیب قابل درمان است.

رفع یبوست های شدید
برای درمان یبوست های شدید، یکی از بهترین درمان هایی که می توان گفت به این صورت است که 7 عدد انجیر را در یک استکان گلاب صبح تا شب خیسانده و در موقع خواب، این هفت عدد انجیر را میل کنید.

صبح ناشتا آن یک استکان گلاب را با آن انجیر را خیس کرده بودید، بنوشید.
این روش یکی از بهترین درمان ها برای رفع یبوست های شدید که معمولا در کهن سال ها به وجود می آید، محسوب می شود.

رفع خشکی و آکنه پوست
ترکیب به دانه و گلاب یک مرهم بسیار عالی برای افرادی است که پوست صورت خشک دارند. برای نرم کردن پوست صورت مخصوصا بانوانی که نگران بروز چین و چروک و لک در صورتشان هستند، این ترکیب بسیار موثر واقع می شود.

حدود 15 عدد به دانه را در یک استکان گلاب ریخته و اجازه دهید شب تا صبح بماند.

سپس این ترکیب را صاف کرده و ماده لزجی که به دست می آید را روی صورت خود ماسک کنید و حدود 10 دقیقه بعد با آب ولرم بشویید.
این ترکیب درمان بسیار عالی برای پوست اعم از جوش ها و آکنه های زیر پوستی است.

تمیز کننده و ضد عفونی کننده پوست
گلاب PH پوست را در حد مناسب نگه می دارد و ترشح چربی های اضافی را تنظیم می کند.

این ماده خاصیت ضد التهابی دارد و از قرمز شدن و تحریک پوست، جوش و اگزما جلوگیری می کند. با این ماده می توانید پوست خود را تمیز کنید و روغن و کثیفی های موجود در منافذ پوست را برطرف کنید.

چند قطره گلیسیرین را با 2 قاشق غذاخوری گلاب ترکیب کنید سپس این ترکیب را به پوستتان بزنید.

درمان جراحت های پوستی
خاصیت ضد باکتریایی گلاب به درمان زخم و جراحت های پوستی کمک می کند.

جوان سازی پوست
برای جوان سازی پوست از گلاب استفاده کنید. این مایع د فوق العاده پوست شما را شاداب تر می کند.

گلاب به دلیل دار بودن خاصیت آنتی اکسیدانی، باعث تقویت سلول ها و تقویت آن ها می شود.

رفع سوزش و خستگی چشم
یک پنبه را به گلاب آغشته کنید و چشم های خود را ببندید و پنبه را روی آن بگذارید.

این کار پف و قرمزی زیر چشم هایتان را برطرف می کند.

پتاسیم نیترات پتاسیم نیترات با فرمول شیمیایی KNO3 است. کشت های متراکم و عدم استفاده از عنصر پتاسیم طی سالیان گذشته و از طرفی کمبود آب آبیاری و کیفیت نامناسب آب و خاک در اکثر اراضی کشاورزی از عواملی هستند که قابلیت استفاده این عنصر را برای گیاهان محدود کرده و خسارات جبران ناپذیری را بر میزان تولید و کیفیت محصولات وارد می‌کند.
استفاده از کود های حاوی این عنصر باعث بهبود شرایط تغذیه ای گیاهان و افزایش کمی و کیفی محصولات می‌شود.
اهمیت کود پتاسیم نیترات نیتروژن و پتاسیم از عناصری هستند که به مقدار قابل توجهی توسط گیاه از خاک برداشت شده و بایستی در طول دوره رشد همواره به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار گیرد.
پتاسیم نیترات یک کود کاملا محلول در آب است که می‌توان از آن در هر مرحله از رشد گیاه استفاده نمود.
ازت موجود دراین کود باعث بهبود رشد رویشی می‌شود و پتاسیم آن در بهبود کیفیت، افزایش مقاومت به خشکی، شوری و آفات و بیماری‌ها بسیار موثر است. پتاسیم نیترات کود بسیار مناسبی برای برطرف کردن کمبود پتاسیم در هر مرحله از رشد گیاه است.

زمان و مقدار مصرف نیترات پتاسیم پتاسیم نیترات یک کود کاملا محلول در آب است که به صورت مصرف خاکی، کود آبیاری و محلول پاشی قابل استفاده می‌باشد.
مصرف خاکی :
به میزان ۵۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار در زمان کاشت کود آبیاری و سرک: به میزان ۲۵ تا ۵۰ کیلوگرم در هکتار در ۲ تا ۳ نوبت در طول فصل رشد محلول پاشی: به میزان ۲ تا ۵ کیلوگرم در هزار لیتر آب گیاهان و مناطق مورد مصرف این کود را می‌توان در هر مرحله از رشد گیاه خصوصا برای باغات پسته، درختان میوه، محصولات صیفی و سبزی، سیب زمینی، نیشکر و کشت های گلخانه ای استفاده نمود.
مزایای مصرف افزایش میزان تولید و بهبود کیفیت محصول افزایش مقاومت گیاه در مقابل خشکی، آفات و بیماری‌ها

تغذیه برگی تغذیه برگی یکی از عملیات متداول برای رساندن مواد غذایی از طریق محلول پاشی کودهای قابل حل در آب به تمام شاخ و برگ گیاه می باشد. تغذیه برگی شامل استفاده از کود محلول روی شاخ و برگ گیاهان در قالب یک ترکیب غذایی رقیق شده با آب می باشد. با محلول پاشی، گیاه مواد مغذی را به فرم یونی، از طریق برگ و سایر اندام های هوایی جذب می‌کند. تغذیه گیاهان با مواد غذایی مناسب از جنبه های مهم حفظ سلامت و عملکرد گیاه محسوب می‌شود. محلولپاشی برگی به عنوان یک منبع تامین کننده مواد مغذی لازم برای گیاه استفاده می‌شود. محلولپاشی برگی می تواند با تغذیه بهتر، افزایش محصول با کیفیت بالاتر، افزایش مقاومت به حمله بیماریها و آفات و افزایش تحمل به خشکی را موجب شود. تحت چه شرایطی باید از تغذیه برگی استفاده کرد؟ تحت شرایط خاصی، محلول پاشی برگی نتایج بهتری نسبت به کاربرد خاکی دارد. هنگامی که فعالیت و رشد ریشه ها به دلیل تهویه کم خاک، رطوبت بسیار پایین و یا بسیار بالای خاک و آلودگی به بیماری نماتد و خسارت آفات و جوندگان کاهش یافته است. هنگامی که نیاز به رفع سریع کمبود مواد غذایی احساس می شود (براساس آنالیز برگ یا مشاهده ای). جذب مواد غذایی از طریق برگ خیلی سریع‌تر از ریشه انجام می شود. یکی از مزیت های تغذیه برگی، واکنش سریع گیاه به مواد غذایی بکار برده شده است. راندمان جذب موادغذایی در تغذیه برگی ۸ تا ۹ برابر بیشتر از هنگامی است که کاربرد خاکی صورت گرفته باشد. بنابراین هنگامی که علائم کمبود دیده می شود، یک راه سریع اما موقت رفع کمبود، تغذیه برگی می باشد. هنگامی که دسترسی مواد غذایی در خاک کاهش یافته است. در خاکهایی که دارای شرایط خاصی مانند PH بالا، رطوبت بیش از حد و یا خیلی کم خاک، دمای پایین و نامتعادل بودن عناصر غذایی در pH خاک هستند، ممکن مواد غذایی در دسترس ریشه قرار نگیرند. بعنوان مثال، دسترسی عناصر میکرو در pH بالا کاهش پیدا می کند. در جنین شرایطی، تغذیه برگی عناصر میکرو موثر ترین راه پایین آوردن pH خاک‌ با جهت عرضه این عناصر به گیاه می باشد. هنگامی که ریشه ها قادر به جذب کافی مواد غذایی در یک مرحله بحرانی از رشد گیاه نباشند. در زمان اوج تقاضا برای مواد غذایی، تغذیه برگی می تواند به کمک جذب ریشه آمده (مخصوصا رشد مغز) و بسیار کارآمد باشد. گیاهان در مراحل مختلف رشد خود، نیازهای غذایی متفاوتی دارند. در این مواقع کنترل تعادل مواد غذایی در خاک مشکل است. تغذیه برگی در مراحل کلیدی رشد گیاه جهت افزایش کمی و کیفی محصول ضروری است. هنگامی که کیفیت بالای محصول مد نظر باشد، تغذیه برگی در اواخر دوره رشد رویشی می تواند کیفیت محصول تولیدی را افزایش دهد. هنگامی که مقاومت به آفات و بیماری‌ها مد نظر باشد، تغذیه برگی با مواد غذایی حاوی فسفر و پتاسیم می تواند توسعه بیماری‌ها را کاهش داده و افزایش کمی و کیفی محصول را به دنبال داشته باشد. هنگامی که میزان محصول زیاد و عدم تغذیه کافی و یا برگ ریزی قبل از موعد باعث کاهش گسترش و ضعف ریشه شده باشد. در چنین شرایطی در سال بعد ریشه ها قادر به جذب کافی نیازهای غذایی گیاه نبوده و بایستی از طریق تغذیه برگی این نقیصه را جبران نمود.

چگونه می توان راندمان تغذیه برگی را بالا برد؟ محلول غذایی مورد استفاده جهت تغذیه برگی مواد غذایی باید به فرم قابل حلشان استفاده شوند تا گیاه بتواند آنها را جذب کند. pH روی حلالیت مواد غذایی و نفوذ آنها به درون گیاه اثر می گذارد. عموما pH به سمت اسیدی نفوذ مواد غذایی به درون گیاه را بهبود می بخشد. در مجموع pH جذب برگی را از سه طریق افزایش می دهد: مقدار pH روی شارژ کوتیکول (لایه ای مومی که برگ را در بر گرفته است) اثر گذاشته و نفوذ یونها مقدار را تسهیل می کند. شکل یونی مواد غذایی به pH بستگی دارد، بنابراین pH می‌تواند روی سرعت نفوذ مواد غذایی به درون گیاه اثر گذارد. مقدار pH می تواند روی گیاه سوزی ترکیب استفاده شده اثر داشته باشد. نتیجه می گیریم که pH محلول غذایی باید طبق ماده غذایی استفاده شده، تنظیم گردد. بهترین pH جهت محلول پاشی اسیدی ۵/۵ تا ۶/۵ می‌باشد.

استفاده از صابون محلول پاشی استفاده از صابون محلول پاشی باعث پخش یکنواخت محلول غذایی پاشیده شده روی برگها شده و ماندگاری محلول غذایی پاشیده شده را با کاهش کشش سطحی قطرات افزایش می دهد. زمان تغذیه برگی بهترین زمان جهت تغذیه برگی اوایل صبح یا نزدیک به غروب خورشید است. هنگامی که روزنه های برگ باز هستند. زمانی که رطوبت نسبی هوا در بالاترین حد قرار دارد و برگها در مرحله تورژسانس کامل هستند و سلولهای برگ مملو از آب هستند. تشکیل شبنم بعد از تغذیه برگی در افزایش مدت زمان ورود مواد غذایی به درون برگها به دلیل حلالیت مجدد مواد غذایی موجود در شبنم روی برگها، بسیار اهمیت دارد. محلول پاشی زمانی صورت گیرد که خاک دارای رطوبت مناسب باشد، هنگامیکه برگها مملواز آب بوده و تنش آبی وجود نداشته باشد ویا آبیاری قبل از محلول پاشی انجام شده باشد. از محلول پاشی درست قبل از بارندگی به جهت جلوگیری از شسته شدن مواد غذایی خودداری کنید. بارندگیه ای ملایم و سبک چند ساعت بعد از محلول پاشی، باعث حل شدن مجدد مواد غذایی در آب باران شده و افزایش جذب را به دنبال دارد. از تغذیه برگی در ساعت های گرم روز خودداری شود، جذب در دماهای بالا خیلی کم می باشد و ممکن است گیاه را با تنش و سوختگی برگها مواجه کند. تغذیه برگی در دماهای بالاتر از ۲۷ درجه سانتی گراد توصیه نمی شود. در هنگام شب به دلیل بسته بودن روزنه ها، جذب از طریق برگ کاهش می یابد، بنابراین محلول پاشی توصیه نمی شود. محلول پاشی بایستی در زمانی انجام گیرد که کمترین وزش باد وجود داشته باشد، مخصوصا زمانی که اندازه ذرات محلول پاشی ریز باشد که مستعد بادبردگی (دریفت) است

حلالیت کامل ماده غذایی در نظر گرفته شده در آب: باید از حلالیت کامل ماده غذایی استفاده شده مطمئن شوید. در صورتیکه ماده غذایی حلالیت مناسبی را نداشته باشد، در ابتدای محلول پاشی، غلظت مواد غذایی کم بوده و کمترین اثر را خواهد داشت و در انتهای محلول پاشی احتمال گیاه سوزی وجود خواهد داشت. کیفیت آب مورد استفاده جهت محلول پاشی: باید از آب شیرین و دارای املاح کم جهت محلول پاشی استفاده نمود. املاح موجود در آب مورد استفاده باعث کاهش حلالیت ماده غذایی شده و در برخی مواقع دارای املاح سمی برای درخت بوده و گیاه سوزی را به دنبال دارد. اندازه قطرات: قطره های ریزتر مساحت بیشتری از برگ را پوشش داده و راندمان محلول پاشی را افزایش میدهند. بهرحال درصورتیکه قطرات خیلی ریز شوند (کمتر از ۱۰۰ میکرون) دریفت یا باد بردگی ممکن است اتفاق افتد. حجم محلول پاشی: حجم محلول پاشی اثر معنی داری روی راندمان جذب موادغذایی دارد. حجم محلول پاشی بایستی برای پوشش کامل تاج درخت کافی باشد، اما نه خیلی زیاد که باعث ریزش محلول از روی برگ‌ها گردد. محدودیت های تغذیه برگی غلظت محدود مواد غذایی مورد استفاده در تغذیه برگی نمی توانند تمام احتیاجات گیاه را بر آورده کنند. مسمومیت گیاه بکار بردن غلظت بالای مواد غذایی در تغذیه برگی ممکن است سوختگی برگ را به دنبال داشته باشد و بعد از تبخیر محلول پاشیده شده، نمکها روی برگ باقی بمانند. هزینه بالا به دلیل اثرات گیاه سوزی، مقدار کم مواد غذایی با نوبت های محلول پاشی زیاد باید استفاده شود. بهر حال تعداد زیاد محلول پاشی و غلظت کم موادغذایی دارای هزینه زیادی بوده و کاربردی نیست. سم پاشی سموم سیستمیک مانند افوریا، مونتو و یا الیت که بایستی از طریق برگ جذب شوند، به دلیل بسته بودن روزنه ها و کاهش جذب، نباید در هنگام شب انجام شود. سموم و یا موادی که بصورت تماسی آفات را از بین می برند، باید در هنگام شب زمانیکه روزنه ها بسته بوده و جذب توسط گیاه حداقل است، صورت گیرد تا هم از مسمومیت گیاه بوسیله سموم و مواد غیر غذایی جلوگیری شود و هم کارایی بیشتری روی آفات داشته باشد.

انتخاب نشاء خوب یکی از مهم ترین مواردی است که کشاورزان باید با دقت بسیار زیادی آن را انجام دهند. یک نشای خوب نشایی است که عاری از هرگونه آفت یا بیماری بوده و از نظر شکل، اندازه و رنگ نشان‌دهنده گیاهی باشد که به طور صحیح تولید شده و مراحل مقاوم سازی، حمل و نقل و انبار را بدون وارد آمدن هیچگونه صدمه ای پشت سر گذاشته باشد. نشاهایی که شرایط نامناسب تولید یا پس از برداشت را تجربه کرده اند، اسقرار در زمین و خو گیری کندی به شرایط محیطی پس از انتقال خواهند داشت. با اینکه ممکن است تولیدکنندگان نشاء کلیه مراحل تولید را با دقت زیادی انجام داده و نشای خوبی تولید کرده باشند، اما ممکن است این نشاها مستقیما توسط تولید کننده به دست کشاورزان نرسد و در فروشگاه ها شرایط نامناسب را بگذرانند. از این رو بهتر است در صورت خرید از فروشگاه ها، حتی الامکان در زمان رسیدن نشاها به فروشگاه خریداری شوند. نگهداری نشاء در فضای آزاد نگهداری نشاها در فضای آزاد روشی سنتی و ابتدایی است و تنها برای مدت کوتاهی ۱-۳ روز می‌توان نشاء ها را به این طریق نگهداری نمود. قرار دادن نشاهای ریشه عریان در محل خنک، سایه، به دور از باد، با تهویه مناسب و پوشاندن ریشه ها، ساقه و برگ های آنها با گونی خیس روشی است که برای جلوگیری از خشک شدن آنها استفاده میشود. نگهداری نشاء در اغلب فروشگاه های بذر و نشاء ایران به این صورت است که معمولا تلی از نشاها را به این صورت روی هم قرار می‌دهند تا زمانی که به فروش برسند. از آنجا که طی این مدت صدمات زیادی به نشاها وارد می‌آید، گیرایی و اسقرار آنها در مزرعه و بالطبع عملکردی که باید داشته باشند، دستخوش کاهش قابل ملاحظه ای می‌شود که شاید اغلب کشاورزان ما از آن بی اطلاع هستند. اما نگهداری نشاء در فروشگاه های بذر و نشاء کشور های پیشرفته معمولا، نشاء ها را در گلدان های کوچک و یا سینی ها کشت نشاء در فضای آزاد، در برابر نور مستقیم آفتاب و به دور از وزش باد باشد عرضه می‌کنند. در این حالت باید ته سینی و گلدان های کوچک از زمین فاصله داشته باشد تا ریشه ها از ته گلدان خارج نشوند. در صورتی که احتمال یخ زدن وجود دارد باید آنها را به داخل ( گلخانه، انبار و…) آورد.

ویژگی‌های نشاء گوجه فرنگی در مورد گوجه فرنگی ویژگی های نشای خوب شامل: ساقه راست و ضخیم به طول ۱۲-۱۳ سانتی متر یکنواخت ۴-۶ برگ کاملا توسعه یافته صاف به رنگ سبز تیره و بدون چروکیدگی ریشه های سفید رنگ و عاری از پوسیدگی ارغوانی بودن رنگ زیر برگ ها یا پایین ساقه ها نشان‌دهنده وجود کربوهیدرات ها است که به بقاء و استقرار نشاء در زمین کمک می‌نماید.

نکات قبل از انتقال نشاء
1. نشاء چند روز قبل از انتقال به زمین، از گلخانه به فضای ریکاوری یا فضای باز که شرایطی مشابه زمین کشاورزی دارد منتقل شود.
2. نشاء قبل از انتقال با ضد استرس محلول پاشی شود.
3. زمان جا به جایی نشا با کمترین تنش دمایی و رطوبتی مواجه باشد.

خصوصیات گیاه‌شناسی توت فرنگی توت فرنگی یک گیاه کوچک چند ساله است که می‌تواند به صورت یک گیاه یکساله و یا در مدت زمان طولانی تری به صورت تجاری پرورش داده شود. بسیاری از ارقام جدید بیشترین عملکرد خود را در فصل اول تولید به وجود آورده و بدین ترتیب کشت یکساله به عنوان گزینه مناسب تری برای بعضی از کشاورزان مطرح می‌باشد. با توجه به هزینه بالای بازکاشت سیستم های کاشت یکساله شامل تهیه گیاهان جدید و نیروی کارگری، گیاهان کشت شده در فضای باز برای ۲-۳ سال نگهداری می شوند. این گیاه از یک طوقه یا ساقه کوتاه شده مرکزی تشکیل شده که تمام اندام ها مانند برگ ها، ریشه ها، گل ها و رانرها از آن منشا گرفته و رشد می‌کنند. طوقه گیاه در ادامه حیات نقش محوری اساسی داشته زیرا توانایی ذخیره مواد غذایی برای رشد گیاه پس از رفع خواب و دوره سرما را دارا می‌باشد. توت فرنگی دارای دونوع ریشه اصلی ونابجا است. برگها معمولا سه برگچه ای هستند. گل‌های توت فرنگی هم بصورت تک گل و هم بصورت خوشه ای که دارای گل‌های بزرگ و کوچک است. ازدیاد از طریق رانر، بذر، کشت بافت، تقسیم کرون میباشد. گل های توت فرنگی خود گرده افشان هستند ولی اگر از زنبورهای گرده افشان استفاده شود تاثیر بهتری روی عملکرد خواهد داشت. میوه های توت فرنگی از نوع مجتمع بوده که از یک گل منشا می‌گیرند. پس از وقوع گرده افشانی، میوه گوشتی، که از بافت های ساقه مخصوص شکل گرفته به عنوان پایه گوشتی و آبدار برای نگهداری آکن ها (فندقه) ساختار های بذر مانند بر روی سطح میوه)عمل می کند.

کشت توت فرنگی در گلخانه و فضای باز توت فرنگی را هم می‌توان در فضای باز و هم در گلخانه کشت کرد و این بستگی به شرایط محیطی دارد. اگر شرایط محیطی مناسب را محیا باشد می‌توان توت فرنگی را هم به صورت هیدروپونیک و هم خاکی در گلخانه یا فضای باز کشت کرد. مزایای کشت گلخانه ای توت فرنگی کشت هیدروپونیک یا بدون خاک توت فرنگی کشت هیدروپونیک امروزه در ایران با توجه به وضعیت آب و خاک به سرعت در حال افزایش است. استرالیا از سال های بسیار دور دارای صنعت پرورش آبکشت توت فرنگی در هر دو بخش گلخانه و فضای باز و با تولید بسیار موفق و بالا بوده است . درصد بالایی از تولید کنندگان استرالیا و نیوزلند از سیستم ان.اف.تی ( NFT ) با کانال های کوچک مستطیل شکل که گردش مواد غذایی در آنها انجام می‌گیرد استفاده می نمایند. استفاده بیشتر از این سیستم در استرالیا و نیوزلند به دلیل کاربرد آن برای دیگر گیاهان مانند کاهو، گوجه فرنگی و انواع سبزی ها و حضور سازندگان و وجود مهندسان سازنده کانال های NFT و وسایل و تجهیزات مورد نیاز در این کشورها است. محیط های حفاطت شده کشت توت فرنگی مزایایی چون کنترل دما ، استفاده از گاز دی اکسید کربن برای افزایش عملکرد و اندازه میوه ها و از همه مهم تر آبیاری و تغذیه را دارا می باشد. هزینه های سنگین احداث گلخانه های مدرن و مجهز می‌تواند باعث بی رغبتی بسیاری از تولیدکنندگان در استفاده از آنها گردد. در نتیجه، بسیاری از سیستم های فضای باز با استفاده از بعضی از تکنیک ها مانند سایه نمودن یا به کاربردن پوشش های پلاستیکی، برای مناسب تر نمودن محیط خارج، جهت رشد و پرورش توت فرنگی به کار می‌روند.

شرایط محیطی مورد نیاز توت فرنگی دما : دمای شب ۱۱-۱۴ درجه سانتی گراد. دمای روز ۲۲-۲۶درجه سانتی گراد. رطوبت : رطوبت مناسب ۵۵-۷۵ درصد. نور : ۶۰-۸۰ هزار لوکس تهویه: ۱ تا دوبار در دقیقه انجام شود. بیماری های توت فرنگی بروز بیماری های توت فرنگی به طور عمده بستگی به محیط مخصوصی که گیاه در ان رشد می نماید و همچنین حساسیت رقم کشت شده دارد. ارقام جدید مقاومت نسبی به بیماری های شایع مانند پاتوژن های ریشه دارند اما بیماری های قارچی نظیر سفیدک و بوتریتیس ( کپک خاکستری ) همچنان در کشت های محافظت شده توت فرنگی معمول اند. مهمترین بیماری ها در توت فرنگی برگ و میوه · بوتریتیس (کپک خاکستری) · سفیدک پودری · آنتراکنوز میوه و پوسیدگی طوقه · پوسیدگی چرمی · لکه ها و سوختگی برگ ریشه ای · پیتیم و رایزوکتونیا (پوسیدگی سیاه ریشه) · فیتوفترا – مغز قرمز · پژمردگی ورتیسیلیومی · فوزاریوم · بیماری های ویروسی و فیتوپلاسمایی در مرحله انتقال نشا باید به سالم بودن ریشه توجه ویژه ای داشت زیرا بسیاری از قارچ ها زمانی که وارد بافت می شوند به راحتی با قارچ کش ها از بین نمی روند و میتوانند به همه بوته ها انتقال پیدا کرده و خسارت ۱۰۰ درصدی وارد کنند. همچنین باید قبل از انتقال ریشه ها را با قارچ کش ضد عفونی کرد تا پاتوژن های بیماریزا موجود در بستر(به ویژه در نشاهای ریشه لخت) از بین برود. جمع‌بندی با شرایط محیطی که توضیح داده شد اگر بتوانیم این شرایط را برای این گیاه محیا کنیم در هر منطقه ای می توان آن را کشت کرد ولی باید سنجید که برای محیا کردن این شرایط برای ما توجیح اقتصادی وجود دارد یا خیر. مثلا در یک منطقه خاکی و در یک منطقه دیگر هیدروپونیک ( ان اف تی – با بستر کوکوپیت ) توجیح پذیر است. برای کشت هیدروپونیک حتما باید از برنامه غذایی مناسب که توسط کارشناسان با تجربه که با کودهای با کیفیت تهیه استفاده گردد

جذب عناصر معدنی توسط برگ ها علاوه بر جذب عناصر غذایی اضافه شده به خاک در قالب کود، بیشتر گیاهان قادرند عناصر غذایی معدنی پاشیده شده روی برگ هایشان را که به آن شاخساره پاشی می‌گویند جذب کنند. در برخی موارد، این روش نسبت به کاربرد عناصر غذایی در خاک مزایایی به همراه دارد. شاخساره پاشی می تواند زمان تاخیری بین کاربرد و جذب توسط گیاه را که می تواند در طی دوره رشد سریع مهم باشد، کاهش دهد. همچنین این روش می تواند مشکل محدودیت جذب یک عنصر از خاک را برطرف کند. به عنوان مثال، احتمال دارد شاخساره پاشی عناصر غذایی معدنی نظیر آهن، منگنز و مس از مصرف آنها در خاک کارآمد تر باشد، زیرا این یون ها روی ذرات خاک جذب می شوند و به همین دلیل برای سیستم ریشه ای کم دسترس تر هستند.

جذب عناصر غذایی با سورفکتانت ها جذب عناصر توسط برگ ها زمانی که محلول غذایی به شکل یک لایه نازک روی برگ مصرف می شود، کارآمد تر است. تولید یک لایه نازک از این عناصر اغلب نیازمند این است که محلول غذایی با سورفکتانت های شیمیایی یا سورفکتانت های ارگانوسیلیکونی که میزان کشش سطحی محلول را کاهش می دهند، کامل شود. به نظر می رسد که حرکت عنصر غذایی به درون گیاه از طریق انتشار در کوتیکول و جذب توسط سلول های برگ انجام می شود؛ اگر چه جذب از طریق منافذ روزنه ای نیز محتکل است. برای آنکه مصرف شاخساره ای عنصر غذایی موفقیت آمیز باشد، آسیب وارد شده به برگ ها باید به حداقل برسد. اگر محلول پاشی شاخساره در یک روز داغ که تبخیر زیاد است انجام شوند، ممکن است نمک ها روی سطح برگ تجمع یابند و به سوختن برگ ها منجر شوند. پاشیدن این ترکیبات در روزهای خنک یا عصر به کم شدن این مشکل کمک می‌کند. کاربرد شاخساره ای عناصر غذایی در درختان باغی و تاکستان های انگور به اثبات رسیده، و در غلات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در شرایطی که عناصر غذایی مورد استفاده در خاک در رفع کمبود کند عمل کند، برگ پاشی عناصر غذایی می تواند به حفظ باغ یا تاکستان منجر شود. در گندم نیتروژن به کار رفته روی برگ در مراحل انتهایی رشد، محتوای پروتئینی بذور را افزایش می دهد.

چکیده برخی از عناصر را به دلیل کاربرد ، اندازه مولکول و بازدهی سریع تر می توان از طریق برگ در اختیار گیاه گذاشت. همچنین می توان زمانی که ریشه جذب خوبی به دلیل بیماری و یا صدمات فیزیکی ندارد بازدهی سریع تر در درمان کمبود ها از روش شاخساره پاشی استفاده کرد. باید توجه داشته باشید در این روش برگ ها از سلامت کامل برخوردار باشند.

نقش اسید آمینه در گیاهان از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا فرماندهی گیاه بوسیله اسید آمینه ها انجام می شود به نحوی که کنترل : رشد ریشه رشد ساقه و برگ جوانه ها کلروفیل رشد میوه رنگ میوه گل دهی گرده افشانی و لقاح مقاومت در برابر استرس ها توسط اسید آمینه ها انجام می شود. اسید آمینه ها بلوک های سازنده پروتئین هستند و به طور کلی همان طور که گفته شد اسید آمینه ها در بسیاری از فرایند های زیستی دخالت دارند ، یک موجود زنده بدون وجود اسید آمینه ها زنده نخواهد ماند که گیاهان می توانند اسید آمینه مورد نیاز خود را بسازند ولی با صرف انرژی زیادی همراه است برای جلوگیری از مصرف انرژی گیاه بهتر است اسید آمینه ها را به روش های مختلف در اختیار گیاه بگذاریم.

اسید آمینه ها به دو گروه ضروری و غیر ضروری تقسیم می‌شوند که از ۵۰۰ اسید آمینه موجود حدود ۲۰ اسید آمینه برای موجودات زنده ضروری است.

وظایف و نقش آمینو‌اسیدها مقاومت در برابر استرس های محیطی تولید اسید آمینه با صرف انرژی زیاد در گیاه امکان پذیر است و گیاه در زمان استرس انرژی خود را صرف ساخت اسید آمینه نمی کند و با شکستن پروتئین ها اسید آمینه های خود را به دست می آورد، زیرا این فرایند انرژی کمتری نسبت به تولید اسید آمینه نیاز دارد. از این رو استفاده از اسید آمینه ها ، قبل و بعد و در زمان وقوع استرس های محیطی مانند گرما، سرما، خشکی و استفاده بیش از حد سموم می تواند انرژی گیاه برای ادامه حیاط را ذخیره کند. افزایش میزان فتوسنتز فتوسنتز گیاه وابستگی مستقیم به دی اکسید کربن، آب و نور دارد و گیاه می تواند با افزایش میزان کلروفیل باعث جذب و بکارگیری بهتر نور شود. افزایش نیتروژن ارگانیک مواد ارگانیک مانند اسید آمینه ها حاوی نیتروژن ارگانیک هستند و نیتروژن ارگانیک می تواند رشد سلول ها را به صورت طبیعی و با ضخامت دیواره مناسب (برخلاف فرم های دیگر نیتروژن مانند نیترات ) هدایت کند که سبب افزایش مقاومت گیاه نسبت به آفات و بیماری ها می شود. همچنین نیتروژن ارگانیک ماندگاری بیشتری در خاک دارد و کمتر در معرض آبشویی قرار میگیرد. خاصیت کلاته کنندگی گیاهان به دلایل مختلف از جمله ساختار مولکولی ترکیبات، وضعیت نامناسب آب و خاک، دما و رطوبت در جذب عناصر و ترکیبات دچار مشکل می شوند. از این رو اسید آمینه ها با خاصیت کلاته کنندگی مناسب ضمن قابل جذب نمودن عناصر و ترکیبات، توان جذب برگی آنها را بالا می برند بنابراین توصیه میشود در محلول پاشی های میکرو و ماکرو برای جذب بهتر از اسید آمینه استفاده شود. اسید آمینه ها با امکان ترکیب با عناصر سنگین، میزان سمیت این عناصر را در گیاه و خاک پایین می آورند. تاثیر در تولید هورمون ها بعضی از آمینو اسیدها پیش ساز تولید بعضی از هورمون ها هستند و هورمون ها در رشد و تولید مثل به صورت مستقیم تاثیر گذارند. موثر در گرده افشانی و تولید میوه اسید آمینه ها در بهبود گرده افشانی ،تعداد دانه گرده، افزایش طول لوله گرده، افزایش کیفیت میوه و افزایش سرعت رسیدگی میوه بسیار موثر هستند.

علائم کمبود عناصر غذایی قسمت اول : عناصر متحرک (نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم ، منیزیم و روی ) توجه : علائم اولیه در برگ های مسن ظاهر می‌شود. ۱. نیتروژن علائم کمبود نیتروژن در گوجه فرنگی : گیاه دوکی شکل می‌شود برگ های پایینی سبز مایل به زرد می‌شود در کمبود شدید ،‌ رنگ تمام گیاه سبز پریده می‌شود رگبرگ های اصلی بنفش (ارغوانی) می‌شود میوه کوچک می‌ماند علایم کمبود نیتروژن در خیار : رشد متوقف می‌شود برگ های پایینی سبز مایل به زرد می‌شود در کمبود شدید ، رنگ تمام گیاه سبز پریده می‌شود رشد برگ های جوان متوقف می‌شود میوه کوتاه،‌ ضخیم ، سبز روشن و خاردار می‌شود

درمان کمبود نیتروژن در گوجه فرنگی و خیار اسپری روی برگ ها با محلول ۰٫۲۵ تا ۰٫۵ درصد اوره افزودن نیترات کلسیم یا پتاسیم نیترات به محلول غذایی ۲. فسفر علائم کمبود فسفر در گوجه فرنگی: رشد اندام های هوایی محدود می‌شود ساقه باریک می‌شود در کمبود شدید ، برگ ها کوچک مانده و به سمت پایین می‌پیچند لبه های بالای برگ سبز مایل به آبی می‌شود زیر برگ ها و رگبرگ ها بنفش دیده میشود برگ ها پیش از رسیدن کامل میریزند علائم کمبود فسفر در خیار: توقف رشد در کمبود شدید، برگ های جوان کوچک مانده ، سفت و سبز تیره می‌شود برگ های مسن و کوتیلدونی دارای نقاط آبکی بزرگ هم در رگبرگ ها و هم در نواحی بین رگبرگی می‌شود برگ های کم رنگ شده و نقاط به رنگ قهوه ای درآمده و خشک می‌شوند،‌ سطح برگ چروکیده می‌شود (به جز دمبرگ)

درمان کمبود فسفر در گوجه فرنگی و خیار افزودن مونو پتاسیم فسفات به محلول غذایی ۳. پتاسیم علائم کمبود پتاسیم در گوجه فرنگی: سوختگی برگچه ها در برگ های مسن تر، پیچیدگی لبه برگ ، کلروز بین رگبرگی ، ظهور نقاط خشک کوچک کلروز بین رگبرگی در برگ های میانی گیاه با نقاط کوچک مرده رشد گیاه محدود شده و برگ ها کوچک باقی می‌مانند در مراحل بعدی کلروز و نکروز به طور وسیع در برگ ها ظاهر می‌شود، برگچه ها می‌میرند روی میوه ها لکه های سبز و نارس پدیدار می‌شود علائم کمبود پتاسیم در خیار لبه برگ های مسن تر به صورت سبز مایل به زرد شده و در ادامه قهوه ای و خشک می‌شوند رشد گیاه متوقف و فاصله میان گره کوتاه شده و در مراحل بعدی در برگ های کوچک ، کلروز در لبه ها و بین رگبرگ ها ظاهر شده که به سمت وسط برگ توسعه می‌یابد. لبه های برگ خشک شده ، بروز نکروز شدید و رگبرگ های اصلی سبز می‌مانند.

درمان کمبود پتاسیم در گوجه فرنگی و خیار اسپری روی برگ ها با محلول ۲ درصد سولفات پتاسیم افزودن سولفات پتاسیم و یا کلرید و یا پتاسیم ( در صورت عدم وجود کلر سدیم در آب ) محلول غذایی ۴. منیزیم علائم کمبود منیزیم در گوجه فرنگی: کلروز لبه ها در برگ های مسن تر ، کلروز رگبرگی در مراحل بعدی، نقاط نکروز در نواحی سبز کمرنگ رگبرگ های کوچک سبز نمی‌باشند در کمبود شدید، برگ های مسن تر می‌میرند، تمام گیاه زرد می‌شوند،‌ تولید میوه کاهش می‌یابد علائم کمبود منیزیم در خیار: کلروز بین رگبرگی در برگ های مسن تر که از لبه های برگ شروع می‌شود و به نقاط نکروز منتهی می‌شود رگبرگ های کوچک سبز نمی‌باشند در کمبود شدید، علائم از برگ های مسن تر به جوان تر سرایت می‌کند، تمام گیاه زرد می‌شود، برگ های مسن چروکیده شده و می‌میرند

درمان کمبود منیزیم در گوجه فرنگی و خیار اسپری برگی با حجم زیاد و با غلظت ۲ درصد یا با حجم کم با غلظت ۱۰ درصد سولفات منیزیم افزودن سولفات منیزیم به محلول غذایی ۵. روی علائم کمبود روی در گوجه فرنگی: برگ های مسن و انتهایی کوچک تر از حالت عادی است کلروز اندک، نقاط قهوه ای و خشکیده زیاد است ( به خصوص در دمبرگچه ها و رو و بین رگبرگ برگچه ها) ، دمبرگ به سمت پایین می‌پیچد و برگ ها کاملا جمع می‌شوند. در کمبود شدید، نکروز سریعا ظاهر می‌‌شود، تمام برگ ها پژمرده می‌شوند علائم کمبود روی در خیار: در برگ های مسن منقوط شدن بین رگبرگی، علائم از برگ های مسن به برگ های جوان توسعه می‌یابد، نکروز مشاهده نمی‌شود رشد میان گره ها در بالای گیاه متوقف می‌شود، و فاصله برگ ها در قسمت فوقانی گیاه کم شده و بوته بصورت انبوه به نظر می‌رسد.

درمان کمبود روی در گوجه فرنگی و خیار اسپری برگ ها با محلول ۰٫۱ تا ۰٫۵ درصد سولفات مس افزودن سولفات مس به محلول غذایی

سمپاشی عبارت است از پاشش محلول سمی یا سم خالص روغنی یا گرد به مقدار معین در واحد سطح و در یک سم پاشی صحیح لازم است کلیه سطوح هدف پوشیده از سم باشد . متوسط کلی قطر ذرات سم ۱۰۰۰-۱ میکرون می باشد. امروزه شاهد سمپاشی های فراوان در بخش کشاورزی هستیم که به جرات می‌توان گفت ۵۰ درصد آنها بی دلیل است زیرا زمانی که تعداد آفت کمتر از آستانه خسارت اقتصادی است سم‌پاشی ها انجام می‌شود که خاصیت پیشگیری ندارند و فقط حشرات مفید را از بین برده و جمعیت آفات را نسبت به سم مقاوم می‌سازد. و از طرفی ۸۰ درصد این سم پاشی ها بدون هدف بوده و روی آفت مورد نظر تاثیری ندارند که دلایل مختلف آن را توضیح می‌دهیم.

۱- زمان مناسب سم پاشی و محلول پاشی سمپاشی باید زمانی انجام شود که آفت به آستانه زیان اقتصادی رسیده باشد مثلا در گلخانه ها لزومی ندارد تا زمانی که حشره رویت نشده سم پاشی انجام داد زیرا می توان با ایزوله کردن گلخانه و سمپاشی کلی، قبل از کشت، گلخانه را عاری از هرگونه آفات و بیماری نمود و در ادامه از ورود آفات به داخل جلوگیری کرد. و یا زمانی که هر ساله پیش بینی میشود آفات به مزارع و باغات هجوم می آورند مثلا در باغات میوه می توان در زمان خواب درختان از سم پاشی هایی جهت ضد عفونی کردن و در ابتدای فصل رشد با استفاده از سموم سیستمیک و قوی جهت پیشگیری و مبارزه با آفات استفاده کرد ( سموم زمستانه ). از این رو گیاه در زمان باردهی مورد هجوم آفات و بیماری ها قرار نگرفته و لازم به استفاده از سموم نمی باشد به این ترتیب دوره کارنس سموم نیز رعایت می‌شود. منظور از زمان مناسب سم پاشی استفاده سموم و محلول دهی در ساعات خنک و مرطوب روز می باشد به طوری که دمای هوا زیر ۲۷ درجه سانتی گراد و گیاه نباید دچار تشنگی باشد. مثلا برای سموم سیستمیک در ساعات اولیه روز توصیه می شود، زیرا زمان سم پاشی هوا خنک و نور کم می باشد و بلافاصله بعد از سم پاشی و تابش نور خورشید، سموم با شیره گیاهی شروع به حرکت در گیاه می‌کند. و یا سم پاشی سموم تماسی شب ها انجام می شود زیرا روزنه ها بسته هستند و سموم وارد گیاه نمی شود و گیاه دچار تنش حاصل از سموم نخواهد شد علاوه بر آن سموم بیولوژیک مثل باکتری Bacillus thuringiensis نیز در ساعات پایانی روز انجام می‌شود تا این باکتری بتواند زمان کافی برای شروع فعالیت در هوای خنک را داشته باشد. ۲- استفاده از ابزار مناسب برای سم‌پاشی و محلول پاشی ابزار مناسب سم پاشی قیمت بالاتر و به همان اندازه کیفیت بالایی نیز دارند که این مزیت باعث می‌شود مقدار سم و آب کمتری در سم پاشی استفاده شود همچنین تاثیر سموم چندین برابر خواهد شد، مثلا سمپاشی که اندازه قطرات کوچکتر (۱ الی ۱۰۰۰ میکرون ) داشته باشد بسیار تاثیر گذار تر از یک نازل یا سمپاشی است که قطرات بزرگتری اسپری می‌کند، در نتیجه مقدار آب و سم کمتری مصرف می‌شود و پیرو آن هزینه ها بسیار پایین می‌آید. پس ابزاری که بتواند قطرات کوچکتری اسپری کند برای سمپاشی بسیار مناسب تر است. تاثیر قطرات ریز در سمپاشی ۳- استفاده از آب مناسب (pH و EC مناسب) آبی که دارای pH و EC بالایی باشد به هیچ وجه برای سم پاشی و محلول دهی مناسب نیست زیرا سم و کود در این آب به خوبی حل نخواهد شد حتی در شرایطی امکان سوزندگی نیز وجود دارد از این رو برای پایین آوردن EC باید از آب شیرین کن استفاده کرد و برای کم کردن pH از اسید ها که به آنها pH کنترلر می گویند. EC مناسب برای این منظور باید زیر ۵/۰ میلی موس باشد و تا ۱ میلی موس قابل قبول است که اکثر آب های کشاورزی دارای چنین آبی هستند و اگر بیش تر باشد آب مزه شوری میدهد از این رو می‌توان به راحتی آن را تشخیص داد. pH مناسب در سم پاشی و محلول پاشی بین ۵/۵ تا ۶/۵است که بیشتر آب های ایران pH بالای ۷ الی ۹ دارند از این رو حتما باید از pH کنترلر ها استفاده کرد زیرا بیشترین مشکل در سم پاشی و محلول پاشی در کشور ما به دلیل رعایت نکردن این نکته بسیار ساده می‌باشد. برای اندازه گیری میزان EC و pH از دستگاه EC متر و pH متر استفاده می شود و در روش صحیح سمپاشی بسیار اهمیت دارند. ۴- استفاده از سورفکتانت‌ها سورفکتانت ها موادی هستند که کشش سطحی محلول سم یا کود را بالا می برند و باعث چسبندگی آنها به سطح برگ یا ساقه و اجزای گیاه و همچنین آفات می شود از این رو کارایی مصرف ، میزان جذب و سرعت نفوذ از طریق روزنه های برگ در آفت کش ها و کود ها را بالا می‌برد.

۵- یکنواختی در سم‌پاشی و محلول پاشی در روش صحیح سمپاشی باید تمام محلول به طور یکنواخت اسپری شود و بصورت شبنم روی گیاه بماند و از روی آن چکه نکند زیرا در زمانی که آب بیش از اندازه روی گیاه باشد سلول های گیاهی دچار آماس می‌شوند و روزنه ها بسته می‌شود و محلول جذب گیاه نخواهد شد بنابراین سرعت و مقدار خروجی سم یا محلول در طول زمان سم پاشی باید یکسان باشد.

۶- استفاده از سموم و کودهای با کیفیت و تاریخ‌دار توصیه می شود حتما از کود و سم با کیفیت و تاریخ دار استفاده کنید زیرا اگر تمام موارد ذکر شده در روش صحیح سمپاشی را رعایت کنید ولی کود و سم باکیفیت استفاده نشود نتیجه دلخواه به دست نخواهد آمد.

بهترین کود برای درشتی و افزایش وزن میوه
گیاهان کارخانه غذا سازی هستند و خودشان عمل غذاسازی را انجام می‌دهند که به آن فتوسنتز می‌گویند و فقط به مواد اولیه یعنی عناصر احتیاج دارند تا بتوانند مواد آلی ( کربو هیدرات ها ، پروتئین ها ، چربی ها و …) مورد نیاز خود را بسازند.

این عناصر به دو دسته شامل: ۱٫ ماکرو ۲٫ میکرو تقسیم می‌شوند که این مواد اولیه را از طریق آب، خاک و هوا بدست می‌آورند.

جدول عناصر مورد نیاز گیاهان :

عناصر ماکرو عناصر میکرو
--------------- --------------
کربن آهن
هیدروژن روی
اکسیژن بور
نیتروژن منگنز
فسفر مس
پتاسیم مولیبدن
کلسیم سیلیسیم
منیزیم –
سولفور –
نکته: اگرچه عناصر میکرو به مقدار بسیار کمی موردنیاز گیاه هستند ولی وجود همین مقدار کم برای گیاهان کاملاً ضروری بوده و بسیاری از مراحل رشد و نمو گیاهان به این عناصر وابسته است و باید آن‌ها را به میزان لازم در اختیار گیاه قرار داد.

به دلیل اینکه خاک اکثر مناطق ایران ازنظر مواد غذایی فقیر هستند باید از کودهای معدنی نیز استفاده شود تا بتوان عناصر معدنی موردنیاز گیاه را در اختیارش قرار داد.

مضرات مصرف نادرست کود
کود دهی در مراحل مختلف رشد گیاه همیشه باید متعادل باشد به این معنا که اگر در یک مرحله کود فراوان به گیاه می‌دهید نمی‌توانید در مراحل بعد ناگهان کود دهی را قطع و گیاه را به حال خود رها کنید. به‌عنوان مثال اگر در مراحل ابتدایی رشد گیاه مقادیر زیادی کود نیتروژن به گیاه بدهید گیاه شروع به تولید شاخ و برگ فراوان کرده و با افزایش بخش ­های سبزینه‌ای، گیاه خود را برای افزایش باردهی آماده کرده و شکوفه‌های فراوانی تولید خواهد کرد و شما ناچارید در مراحل بعد نیز برای باروری این شکوفه‌ها وهمچنین تولید میوه‌های درشت با رنگ و طعم مناسب در هر مرحله اقدام به کود دهی بر اساس نیاز گیاه در آن زمان نمایید.

اگر گیاه را به حال خود رها کنید با وجود مصرف تمام ذخایر گیاه احتمالاً بخش زیادی از شکوفه‌ها و شکوفه هایی که تبدیل به میوه شده­ اند ریخته و میوه‌های تولیدی ریز و بی‌کیفیت خواهند شد، همچنین گیاه به خاطر افزایش بخش­ های سبزینه‌ای در برابر تنش­ها و آفات و بیماری­ها ضعیف‌تر شده و به‌شدت آسیب خواهد دید.
توصیه مهم در تغذیه برای درشتی میوه
برای اینکه گیاه بتواند بهتر عمل کند و تولیدات خود را افزایش دهد باید شاخ و برگ درشت‌تر، پهن‌تر و سرسبزتری داشته باشد اگر چنین نشود گیاه به مواد اولیه یعنی همان کود معدنی بیشتری احتیاج دارد و از صرفه اقتصادی خارج می‌شود بنابراین باید از همان ابتدای دوره رشد، گیاه را با یک برنامه تغذیه مناسب پرورش داد تا گیاه در مرحله ریشه دهی از ترکیبات مناسب این مرحله و در مرحله رویشی (شاخ و برگ) کودهای مخصوص دوره رویشی را دریافت کند

با کمک این کودها تولید شکوفه‌های خود را بیشتر کرده و درنهایت باردهی خود را افزایش دهد و در آخر با استفاده از ترکیبات مناسب برای درشتی، رنگ گیری، بهبود طعم و افزایش ماندگاری نتیجه نهایی دلخواه را به دست آورد.

وقتی شکوفه‌ها به چغاله تبدیل شدند باید از کودهای پتاس بالا استفاده نمود، این کار تا پایان دوره ادامه دارد و حداقل باید ۲ تا ۳ بار تکرار شود، می‌توانید سولفات پتاسیم و نیترات کلسیم را به‌صورت جدا از هم چالکود کنید. کودهایی که در آخرین مرحله استفاده می­‌شوند باید عناصری چون پتاسیم، کلسیم، بُر، آهن و اسیدآمینه‌ها را در ترکیبات خود داشته باشند و باقی عناصر به مقدار کمتری در این مرحله تأثیر گذارند.نتیجه گیری و معرفی کود
به طور کلی تمامی عناصر در درشتی میوه به طور مستقیم و غیر مستقیم نقش دارند ولی عناصری که نام برده شد به طور مستقیم و بیشتر بر روی درشتی، رنگ گیری، طعم و ماندگاری نقش دارند و بهترین کود برای درشتی میوه شامل همین عناصر با یک فرمول و درصد مناسب می‌باشند.

از جمله کودهایی که ما می‌توانیم به شما معرفی کنیم تا در این زمینه به شما کمک کند شامل کود کامل پتاس بالا ۳۶-۱۲-۱۲ و ۴۵-۱۰-۵ و هاسکون ام ۱۰ هستند که هر کدام با فرمول و درصد مناسبی از عناصر پتاسیم ، کلسیم ، ریزمغذی ها و اسید آمینه محصولی عالی را بوجود آورده اند.

کلم سانان
تیمار بذرهای کلم سانان با آب گرم برای جلوگیری از بیماری های بذرزاد به ویژه پوسیدگی سیاه ضروری است. برای رشد و مقاوم سازی نشا ها از شاسی های سرد استفاده می‌شود. البته باید توجه داشت که دماهای بسیار پایین باعث بولتینگ یا گلدهی قبل از بلوغ در این گونه گیاهان می‌شود، هر چند سن گیاه، واریته و شرایط نوری نیز در این مورد بی تأثیر نیستند.

با افزایش سن نشای کلم سانان از یک به پنج هفته، توانایی دریافت عامل گل انگیزی توسط دمای پایین بیشتر می‌شود. چنانچه دمای پرورش نشای کلم ها بیشتر از ۱۰ درجه سانتی گراد (دمای بهینه ۲۱ تا ۲۶ درجه سانتی گراد) باشد، بولتینگ مشکل ساز نخواهد بود. باید متذکر شد که بذر کلم چینی، کلم قمری و خردل قابلیت دریافت دمای پایین انگیزاننده به گلدهی را دارند، بنابراین قرار دادن بذر این گیاهان در یخچال توصیه نمی‌شود.

پیش از این، تشکیل قبل از بلوغ پیچ یا سر در کلم بروکلی (دکمه ای شدن) بیشتر به نشاهای مسن ربط داده می‌شد، ولی سن نشاء تنها عامل مؤثر در وزن یا قطر سر کلم بروکلی نیست، چون نتایج یک تحقیق نشان داده است که نشاهای ۳۱ هفته ای کلم بروکلی چنانچه در ظروف استاندارد نگه داشته شوند، عملکردی مشابه بانشاهای ۶ هفته ای را دارند. البته چنین داده هایی را نمی‌توان به تمامی کلم سانان ربط داد.

نشای کلم ها را می‌توان با موفقیت در بهار و پاییز پرورش داد. البته کلم دکمه ای را باید در پاییزی چون دمای زیر صفر درجه سانتیگراد باعث بهبود سفتی و طعم آن می‌شود. نشای کلم ها در تابستان در معرض دماهای بالای خاک قرار می‌گیرند، بنابراین استفاده از سایبان و تأمین رطوبت کافی برای جوانه زنی ضروری است. قبل از اینکه گیاهان کشیده یا دوکی شکل شوند باید سایبان را برداشت.

کمبود بور باعث پوکی در کلم بروکلی و کلم پیچ و تشکیل نامناسب کورد در کلم گل و سایر عوارض دیگر در کلم ها می‌شود. کاربرد کودهای کامل می‌تواند بور موردنیاز را در حد کافی تأمین نماید.جالیزی ها
جالیزی هایی مثل خیار و کدو را معمولا به صورت کاشت مستقیم بذر در مزرعه پرورش می‌دهند. با اینکه این روش نسبت به تولید نشاء هزینه کمتری دارد، ولی در مورد هندوانه و طالبی چنین نیست. برای این گیاهان استفاده از نشاء باعث کاهش زمان مورد نیاز از زمان کاشت تا بازار رسانی می‌شود.

جالیزی‌‌ها کوتاهترین زمان موردنیاز برای پرورش نشاء را به خود اختصاص داده اند. دمای بالاتری که این گیاهان برای رشد نیاز دارند اغلب منجر به عارضه کشیدگی آنها می‌شود که در زمان انتقال به مزرعه مشکلاتی را به بار می‌آورد. بنابراین توصیه می‌شود دوره پرورش نشای جالیزی ها در گلخانه کوتاه باشد.

انتقال نشای جالیزی ها به مزرعه باید زمانی باشد که نشاء حداکثر دو برگ حقیقی داشته باشد. جالیزی ها اغلب گیاهانی آبدار و گوشتی هستند که تنش های محیطی (گرما، سرما، باد و …) باعث ایجاد کشیدگی در آنها می‌شود.

پرورش نشای هندوانه تریپلویید سخت ترین مراحل را نسبت به سایرین دارد، چون این گیاهان نسبت به هندوانه معمولی ضعیف تر هستند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند. توصیه می شود از بذر با قوه نامیه بیش از ۹۰٪ استفاده شود و تنها یک بذر در هر سلول توپی قرار گیرد چون گیاهان در رقابت بر سر نور کشیده می‌شوند. بستر بذر هندوانه های تریپلویید باید مرطوب باشد نه خیس (ابتدا باید بستر را از آب اشباع نمود، سپس به مدت ۲۴ ساعت زهکشی کرد). عمق کاشت بذر ۶ تا ۱۲ میلی متر باید باشد. از آنجا که بذرهای هندوانه بدون بذر، فضای بیشتری در پوسته خود دارند که با آب پر می شود، ممکن است از آبیاری بیش از حد صدمه ببینند چون باعث خفگی بذرها خواهد شد. آبیاری بعدی بستر بذر تا زمانیکه خشک نشود یا رطوبت آن به حد پایینی نرسد نباید انجام شود. اینکار باعث کاهش کشیدگی هیپوکوتیل در مراحل جوانه زنی می‌شود. طویل شدن هیپوکوتیل باعث باریک شدن نشاء و مشکل ترشدن انتقال آن به مزرعه می‌شود. مقاومت نشاها به باد نیز در این حالت کمتر خواهد شد. پایین نگه داشتن رطوبت بستر تا باز شدن کامل لپه ها و بزرگ شدن برگ ها تا رسیدن به اندازه ۱۸-۱۲ میلی متر باید ادامه یابد. همراه با باز شدن برگهای حقیقی، کوددهی نیز باید آغاز گردد.

یکی از مشکلات هندوانه های بدون بذر، چسبیدن پوسته بذر به لپه ها در زمان جوانه زنی است که منجر به ایجاد دانهال های بدشکل می‌شود. کاشتن بذرها با زاویه ۴۵ درجه باعث ایجاد یک شکل قلاب مانند در ریشه های اولیه میشود که با کشیده تر شدن ریشه‌چه باعث جداشدن پوسته بذر می‌گردد. البته قراردادن بذرها با دست در این وضعیت هزینه و وقت اضافی می‌طلبد.

یکی دیگر از مشکلات مربوط به هندوانه، ایجاد عارضه دم موشی است که در اثر کاشت بسیار کم عمق بذرها اتفاق می افتد. در این حالت ریشه چه از خاک در آمده و در هوا قرار می گیرد و گیاهان حاصله بسیار ضعیف خواهند شد. کاشت بذر با عمق مناسب از این عارضه جلوگیری می نماید.

بسیاری از هندوانه های هیبرید در طول چهار هفته در گلخانه وارد مرحله گلدهی می شوند. این مشکل زمانی بیشتر خود را نشان می دهد که برای برنامه های اصلاحی، بخواهیم از بذرهای هیبرید استفاده کنیم. پژوهش های اولیه نشان داده اند که گل های نر این دانهال‌ها تأثیری بر عملکرد بعدی گیاهان در مزرعه ندارند.گیاهان خانواده سیب زمینی
روشهای تولید نشای گیاهان این خانواده شبیه به هم است. اما یاد آوری برخی از تفاوت های جزئی می‌تواند بسیار سودمند باشد. بذر فلفل و بادمجان گندتر از بذر گوجه فرنگی جوانه می زنند، بنابراین استفاده از تیمار پیش جوانه زنی برای بذر این گیاهان بسیار سودمند است. بذرهای پیش جوانه زده فلفل و بادمجان در ۴-۲ روز جوانه می زنند ولی برای بذرهای پیش جوانه نزده حتی در شرایط بهینه حدود ۱۰-۷ روز طول می کشد تا جوانه بزنند. به این دلیل باید برنامه ریزی کاشت، یک هفته جلوتر باشد. تفاوت های بذر فلفل با گوجه فرنگی و بادمجان از نظر نحوه و زمان جوانه زنی به دلیل وجود انواع واریته ها و کولتیوارها بیشتر است. .

هیچکدام از گیاهان این خانواده دماهای پایین را تحمل نمی کنند. دماهای کمتر از C°۱۰ به مدت زیاد باعث سرمازدگی این محصولات می‌شود. از آنجا که فلفل و بادمجان کندتر از گوجه فرنگی رشد می کنند، دماهای شبانه کمی بالاتر را ترجیح میدهند. هر چه نشاهای فلفل در زمان انتقال بزرگتر باشند محصول زودرس تری خواهند داشت ولی در عملکرد کل آنها حتی با تیمارهای تغذیه ای مختلف تأثیری دیده نمی شود.

برنامه آبیاری فلفل و بادمجان بسیار حساس تر از گوجه فرنگی است. از نظر فیزیولوژیکی واکنش فلفل و بادمجان به کمبود آب بسیار کندتر است و دیرتر هم بهبود می یابند. رشد نشای گوجه فرنگی به شدت تحت تأثیر نیتروژن است و حداقل ۲۲۵ پی پی ام نیتروژن در هفته نیاز دارد، در حالی که اثر فسفر کم و پتاسیم بی تأثیر گزارش شده است.

کاهو
بر خلاف کاهو هایی که بذر آنها مستقیما در مزرعه کشت می شود، استفاده از نشای کاهو منجر به ایجاد مزرعه ای یکنواخت و کامل می شود که به سرعت در رقابت با علف های هزر در مزرعه مستقر می شوند و محصول زودرسی را تولید می نمایند. روزهای بلند با شدت نور بالا در بهار منجر به گلدهی کاهو می شود، بنابراین کاشت زمانبندی شده آن می تواند این مشکل را برطرف نماید. کاهوهای کریسپ هد معمولا ۲۸ روز را در گلخانه و ۲۸ روز را در مزرعه می گذرانند، ولی کاهوهای برگی زودرس تر هستند و طی ۴ هفته در گلخانه بالغ می شوند.

بذر واریته های قدیمی کاهو برای جوانه زنی نیازمند نور هستند ولی در واریته های امروزی نور ضروری نیست. واریته های نیازمند نور را باید با عمق کمتری (کمتر از ۱٫۵ میلی متر) کاشت تا اثر نور را دریافت نمایند. با اینکه در شرایط نور معمولی، جوانه زنی بذرها کافی است ولی استفاده از نور مکمل و مداوم (۳۰۰ فوت کندل نور فلئورسنت)، استقرار گیاه را تسریع می نماید. نور مکمل، کیفیت و میزان تولید نشای کاهو را افزایش میدهد ولی تاثیری بر افزایش عملکرد آن در مزرعه ندارد.

به دلیل اینکه تعداد بسیار زیادی نشاء برای مزرعه کاهو نیاز است، شاید لازم باشد تا کاشتن نشاء، در سلول های بسیار کوچک صورت گیرد. در غیر این صورت از فضای گلخانه استفاده کار آمد نخواهد شد. یکی دو هفته اول پرورش نشای کاهو، دما را در C°۱۲- ۱۰ و پس از آن برای بقیه دوره، در حدود C° ۳- ۲ کمتر تنظیم می کنند. نشای کاهو را می توان به طور همزمان با کلم سانان در گلخانه پرورش داد.پیاز
نشای پیاز را هم می توان در ظرف تولید نمود. به دلیل تعداد بسیار زیاد نشای مورد نیاز برای هر هکتار (بیش از صد هزار نشا )، نشای پیاز را هم باید در ظروف با سلول های بسیار کوچک پرورش داد. پیاز نیز شبیه به کرفس، مدت زیادی در گلخانه (۱۲-۱۰ هفته) باقی می ماند. چنانچه از نظر فضا محدودیت وجود دارد باید این نکته را مد نظر قرار داد. را مد نظر قرار داد.

برای تهیه نشاء ی پیاز باید پس از جوانه زنی در دمای ۲۱°C، دمای محیط را کاهش داد دمای شبانه ۱۰ و روزانه ۱۵ -۲۱° C تا بهترین نتیجه را بدهد. مقاوم سازی نشاها با کاستن دمای شبانه تا ۵/۷°C – ۴٫۵ همراه با کاهش میزان آبیاری صورت می پذیرد. پیاز را هم می توان همراه با کلم سانان پرورش داد. نوک برگهای پیرتر نشاهای پیاز، اغلب زرد رنگ است ولی این امر نشان دهنده علائم مشکل احتمالی برای آن نیست. ریشه های پیاز حتی در بهترین شرایط ضعیف هستند، بنابراین آبیاری بیش از حد می تواند مضر باشد. برگ های پیاز را می توان همانند تنباکو تا ارتفاع ۱۰ سانتی متری سرزنی نمود تا در زمان انتقال نشاء راحت تر بتوان عمل نمود. چنانچه نشاهای پیاز حامل بیماری باشند، سرزنی منجر به شیوع بیشتر بیماری می شود. بنابراین رعایت بهداشت در این مورد بسیار ضروری است. پیاز غلظت بالای نمک و کوددهی بیش از حد را تحمل نمی نماید.

کرفس
بذر کرفس برای بهترین جوانه زنی نیازمند نور است. از آنجا که جوانه زنی بذر کرفس کند است، استفاده از تکنیک پیش جوانه زنی بسیار سودمند است. عمل پیش جوانه زنی بذر کرفس باید یک هفته زودتر از برنامه اصلی تولید، برنامه ریزی شود. قوه نامیه بذر کرفس کم است ولی شرکت های تولیدی، باید بذر با قوه نامیه بالا و در حد ٪۹۰ را تأمین نمایند. پس از جوانه زنی باید محیط را مرطوب (نه خیس) نگه داشت. خیساندن اولیه بذرها قبل از کاشت به جوانه زنی بذرها کمک می نماید. استفاده از نور مکمل باعث افزایش وزن نشاها میشود ولی در عملکرد کل گیاه در مزرعه تأثیری ندارد. تغییر دادن دمای روزانه از ۲۵°C به دمای شبانه ۱۵°C طی جوانه زنی بذر کرفس، بهترین نتیجه را به دنبال دارد. دمای بالاتر از ۱۳°C بولتینگ را در کرفس کاهش می دهد. مقاوم سازی نشاهای کرفس با دمای پایین می تواند منجر به بولتینگ شود. سرزنی گیاهان بلند می تواند علاوه بر سودمندی، باعث مقاوم سازی نیز شود (البته با رعایت اصول بهداشتی).

مقابله با آفات و بیماری‌های گلخانه ای تولید نشاء
مقابله با آفات و بیماری‌های گلخانه ای تولید نشاء از مشکلات گلخانه داران می‌باشد که در مقاله به آن می‌پردازیم، در مقالات بعدی در مورد بیماری‌های مختلفی که نشاهای جوان به آنها مبتلا می‌شوند بحث می‌شود.

الف) بیماری‌ها و روش‌های جلوگیری از آنها در سیستم تولید توپی در گلخانه
رعایت بهداشت محیط: معمولا روی علف های هرز داخل و خارج گلخانه عوامل بیماری‌زا مستقر هستند، از این رو باید آنها را حذف نمود. چنانچه از سینی های کاشت به دفعات استفاده می‌شود باید آنها را به خوبی شست تا هر گونه خاک یا محیط کشتی که به آنها چسبیده حذف شود و سپس در محلول کلراکس ضد عفونی نمود. برای اینکار باید سینی‌ها را در محلول ۱-۲% هیپوکلریت سدیم (کلراکس) به مدت حداقل ۲۰ دقیقه غوطه‌ور نمود. کلر می‌تواند برای نشاهای جوان سمّی باشد، بنابراین سینی‌های تیمار شده را قبل از استفاده مجدد باید آبکشی و خشک نمود.

تهویه: بهترین روش کنترل مرگ گیاهچه و بیماری‌های قارچی برگ‌ها تهویه است که باعث ایجاد جریان هوا در اطراف گیاهان می‌شود. چنانچه علائم مرگ گیاهچه در گلخانه دیده شود، می‌تواند نشاها را با قارچ‌کش های کاپتان و فربام تیمار نمود.

آبیاری: توپی‌ها باید صبح و در صورت نیاز در نیمه روز به طور ناحیه‌ای آبیاری شوند. آبیاری توپی‌ها نباید عصر انجام شود چون برگ ها در طول شب باید خشک باشند تا از توسعه بیماری های قارچی برگ کاسته شود.کنترل‌های کشت: سرعت رشد نشاها را باید کند و مداوم نگه داشت. گیاهانی که به شدت رشدشان کند شود به انواع بیماری ها حساسیت بیشتری نشان می‌دهند.

کنترل های شیمیایی: قارچ‌کش های بسیار محدودی برای استفاده در تولید نشای سبزیجات در گلخانه‌ها به ثبت رسیده‌اند. یک روش مناسب برای کاربرد قارچ‌کش ها در گلخانه استفاده از تدخین کننده های دودی است. قارچ کش تدخینی کلروتالونیل برای کنترل پوسیدگی ساقه و لکه برگی های ناشی از بوتریتیس در این مورد به ثبت رسیده است. نکته ای که در زمان کاربرد قارچ کش ها باید حتما رعایت نمود اینکه هرگز نباید قارچ کش ها را در شرایط دمایی بالا روی برگ ها اسپری نمود چون باعث صدمه به برگها می‌شود. تنها به اندازه ای که سطح برگ ها خیس شود باید اسپری نمود تا از چکیدن قارچ کشن روی محیط کشت و احتمالا صدمه به ریشه ها جلوگیری به عمل آید.ب) صدمات ناشی از علف کش ها
گلخانه ها باید مجهز به افشانه های مخصوص و جداگانه ای برای علف کش ها، قارچ کش ها و حشره کش ها باشند؛ در غیر این صورت احتمال بروز صدمات جدی ناشی از آلودگی به این مواد در گیاهان زیاد است. علف های هرز خارج از گلخانه را نباید طی فصل رشد اسپری نمود چون ممکن است ذرات علف کش از طریق جریان هوا به داخل گلخانه کشیده شوند. سینی های نشایی که در بیرون و مجاور اتاقک کار گلخانه قرار دارند را می توان در طول فصل رشد بدون نگرانی اسپری نمود. سینی هایی که نزدیک علف‌کش‌ها قرار دارند می توانند بخارات آن را جذب نمایند. چنانچه این گونه آلودگی اتفاق افتد این سینی ها را نمی توان به خوبی تمیز نمود.

ج) سوخت ناقص در سیستم گرمایشی
گرم کردن گلخانه ها ممکن است با تجهیزاتی صورت گیرد که به طور مناسب تنظیم نشده باشند. چنانچه گاز طبیعی، پروپان یا نفت به طور کامل نسوزند یا تهویه آنها به خوبی صورت نگیرد، گازهایی متصاعد می‌کنند که برای گیاهان مضرند. نشاهای جوان نسبت به گازهای ناشی از سوختن ناقص بسیار حساسند. این گیاهان معمولا به رنگ زرد در آمده و کوتوله باقی می مانند و حاشیه و نوک برگها هم در نهایت خشک و سیاه می شوند. گیاه گوجه فرنگی به عنوان یک گیاه شاخص برای این منظور به حساب می آید. برای مشعل هایی که کارایی بالایی دارند باید هوای بیرون به میزان کافی در دسترس قرار گیرد. در غیر این صورت زمانی که گلخانه کاملا بسته می شود (به ویژه در انتهای گرم گلخانه) ممکن است از نظر اکسیژن کمبود پیش آید. هوای تازه باید با توجه به اندازه مشعل تأمین شود.

د) جلبک ها
جلبک‌ها می‌توانند در سطح مخلوط‌های غیرخاکی با تشکیل سله به این صورت مشکل ساز شوند که بعد امکان خیس کردن مخلوط را کاهش می‌دهند. این مشکل زمانی خود را نشان می‌دهد که بذرهای کاشته شده در آن یا هنوز جوانه نزده اند یا از لابه‌لای خاک به سطح نرسیده اند. پوشاندن سطح سینی های تازه کاشته شده با ورمی کولیت با اندازه متوسط، می‌تواند از تشکیل جلبک جلوگیری نماید. جلبک‌ها در آب و هوای سرد و مرطوب مشکل ساز ترند. کمک به جوانه زنی سریع تر بذرها، اثر تشکیل جلبک را کاهش می‌دهد و به حذف سله های احتمالی سطح خاک قبل از ظهور دانهال کمک می‌کند. بنابراین استفاده از اتاقک های تعریق، جوانه زنی و ظهور یکنواخت دانهال ها را افزایش داده و اجازه می‌دهد که گیاهان سریع تر رشد کنند.

استفاده از یک لایه آهک آبدیده در زیر سکوها از تشکیل جلبک و رشد آنها جلوگیری می‌کند و محل مناسب برای زندگی پشه های قارچ خوار و ساحلی را از بین می‌برد. افزودن ماده آگری بروم (Agribrome) نیز به میزان ۲۰-۱۰ پی پی ام به آب آبیاری، جلبک ها را به خوبی کنترل می‌کند. برومینیتورها (Brominators) را می توان از صنایع تهیه نمود.مقاوم سازی و نهایی کردن نشاها در سیستم پرورش توپی در گلخانه
مقاوم سازی نشاها به ویژه برای انتقال در شرایط تنش زای اول فصل رشد از اهمیت زیادی برخوردار است. عمل مقاوم سازی را می‌توان به روش های زیر انجام داد:

کاهش دمای گلخانه از طریق تهویه: هرگز نباید دما را برای محصولات حساس به سرمازدگی به زیر ۱۰ درجه سلسیوس رساند. جریان هوا به مقاوم سازی نشاها کمک می کند.

کاهش آبیاری و اجازه پژمردگی ملایم به نشاها: هرگز نباید اجازه داد که نشاها به شدت پژمرده شوند. هرگز مقاوم سازی نشاها را با قطع کوددهی نیز نباید انجام داد چون باعث ایجاد کمبود شده و استقرار آنها را در مزرعه به تأخیر می‌اندازد.

نگه داشتن نشاها در فضای بیرون برای چند روز: این کار به گیاهان اجازه می‌دهد با اینکه هنوز در سینی قرار دارند به شرایط مزرعه خو بگیرند. نشاها را باید در محیطی که در معرض نور مستقیم آفتاب است قرار داد، اما باید از بادهای خشک محافظت نمود. نشاها را باید به طور مرتب بررسی و آبیاری کرد و چنانچه احتمال بروز یخبندان پیش بینی شده است، باید آنها را به داخل گلخانه منتقل نمود.

سیستم ان اف تی NFT چیست و چه مزایایی دارد؟
سیستم ان اف تی NFT هیدروپونیک یا روش پرورش تکنیک جریان مواد غذایی یا ( Nutrient Film Technique NFT ) تکنیک کاشت در آب است که گیاهان در حالی رشد می کنند که ریشه هایشان در یک ظرف پلاستیکی حاوی محلول غذایی در حال چرخش قرار می گیرند. در سیستم تکنیک جریان مواد غذایی تغذیه به صورت دقیق و کنترل شده انجام می شود و مصرف آب وعناصر غذایی بسیار کاهش پیدا کرده و از این رو مشکلاتی که به علت مصرف بی رویه کود برای آب، خاک ، تجمع در گیاه ( به خصوص نیترات ها ) و در آخر مشکلات تغذیه برای انسان دارد را کاهش می دهد و در برخی موارد نیز باعث حذف آنها می شود .آینده تولید موفق در سیستم یکپارچه است که در آن آب و کودها به اندازه کافی در آختیار می باشد.

در سیستم تکنیک جریان مواد غذایی استفاده از سموم به خصوص قارچ کش ها به دلیل حذف قارچ های خاکی کاهش می یابد از طرفی دیگر در این سیستم مصرف آب برای گیاه در حد چشمگیری کاهش می یابد به طوری که از این روش عمدتا در مناطق خشک جهان استفاده می شود و کشور ایران نیز جز این مناطق به شمار می اید .به عقیده متخصص و استاد معروف کشت هیدروپونیک جهان دکتر هاوارد ام رش آینده کشاورزی محیط غیر خاکی در مناطق خشک مثل خاور میانه در سیستم NFT است.مزایای سیستم ان اف تی NFT در تولید محصول
هزینه اصلی پایین
حذف مراحل ضدعفونی و آماده سازی خاک
فاصله زمانی کم بین برداشت ها
کنترل دقیق تغذیه
نگهداری ریشه در دمای مناسب با روش گرم کردن محلول غذایی
کاهش شوک انتقال نشا
صرفه جویی در انرژی
کاهش استرس آبی
بازیافت آب با استفاده از سیستم بسته
صرفه جویی در مصرفه کود
صرفه جویی در مصرف سموم و تولید محصول سالم
چه گیاهانی را می توان در سیستم NFT کشت کرد؟
تا به امروز گیاهان برگی مثل سبزی جات و صیفی جات برگی مناسب ترین گیاهانی شناخته شده اند که می توان در این سیستم کشت کرد و از جمله این گیاهان می توان به کاهو های رنگی و لوکس و همچنین سبزی جات لوکس اشاره کرد که بیشترین کشت در این سیستم را به خود اختصاص داده اند.

دلیل اصلی که این گیاهان را بیشتر در این سیستم کشت میکنند این است که این گیاهان با این سیستم سازگارترند و بعد از برداشت به علت اینکه با ریشه برداشت می شوند به مدت بسیار طولانی تری نسبت به کشت خاکی تازه می مانند.

همچنین دو گیاه گوجه فرنگی و توت فرنگی در این سیستم کشت شده و از نظر کمیت و کیفیت تفاوت چشمگیری داشته و بسیاری از مشکلات بیماری ها و آفات نیز در این سیستم مرتفع گردیده که این مهم موجب میشود میزان سم کمتری در این کشت ها مصرف شود و میوه سالم تری به بازار ارائه شود.

کمبود آهن در گیاهان، زردی برگ
زردی برگ درختان و گیاهان زراعی که عامل آن کمبود آهن در گیاه است در نتیجه جذب نشدن آهن یا غیر فعال شدن آهن در داخل گیاه بروز می‌کند و عواملی چون:

نوع و جنس خاک
متعادل نبودن عناصر غذایی در خاک
بالا بودن اسیدیته ( pH ) خاک
پایین بودن هوموس خاک
بالا بودن مقدار آهک خاک
عدم تهویه در خاک
آبیاری بیش از حد
بالا بودن بی کربنات آب آبیاری
انجام ندادن عملیات زراعی مانند شخم زدن
و…
در کمبود آهن نقش دارند که باعث میشود عمل فتوسنتز (غذا سازی) گیاه دچار اختلال و گیاه دچار ضعف گردد و در موارد شدید گیاه کاملا از بین برود.راه های پیشگیری از کمبود آهن در گیاهان
کاهش عوامل محیطی تاثیر گذار در کمبود آهن
کنترل اسیدیته (pH) با آب آبیاری
استفاده از کودهای آلی
مصرف کود های معدنی آهن دار
رعایت اصول صحیح زراعی
و برای درمان این عارضه می‌توان از کود های آهن کلاته و یا کودهای ترکیبی آهن دار به همراه اصلاح کننده هایی که اسیدیته آب را کنترل می‌کنند مثل هیومیک اسیدها فولویک اسیدها و سولفات‌ها استفاده کرد.

نشا چیست؟
نشا دانهالی کوچک، سالم، قوی، و عاری از آفات و بیماری ها است که معمولا دارای ۴ الی ۶ برگ بوده و در محیطی مناسب رشد نموده است و به مجرد بهبود شرایط آب و هوایی مزرعه و یا آماده شدن گلخانه به آنجا منتقل خواهد شد.نشاکاری چیست؟
اصطلاح نشا کاری به پرورش گیاهان کوچک در ظروف کشت خاص یا نواحی خاصی از مزرعه گفته می‌شود که بعداً به مکان هایی منتقل می‌شوند که در آنجا فرآورده ی قابل برداشت را تولید خواهند کرد.

مزایای نشاکاری
سبزیجاتی که به وسیله نشا کشت می‌شوند نسبت به سبزیجاتی که در مزرعه با بذر تولید می‌شوند فصل رشد کوتاه تری دارند. به همین منظور تولید کنندگان با هدف تولید محصول زودرس، کاهش زمان تولید و تولید دو یا چند مرتبه محصول در طول یک فصل رشد، از نشا استفاده می‌کنند. تولید نشا در محیط های کنترل شده این مزیت را دارد که از تنش های محیطی، عوامل بیماری زا، آفات و امراض مصون هستند.

از آنجا که امروزه معمولا در سطوح تجاری از بذرهای هیبریدF1 برای تولید سبزیجات استفاده می‌شود و در اکثر موارد قیمت این گونه بذرها بالاست، استفاده از نشا می‌تواند راهکار مناسبی برای کاهش هزینه های تولید باشد، چون در این سیستم از تک تک بذور استفاده می‌شود و نیازی به تنک کردن و حذف علف های هرز مزرعه در اوایل دوره دیده نمی‌شود. با استفاده از نشا می‌توان کوددهی و آبیاری را با راندمان بالاتری در اوایل دوره رشد اعمال نمود.

علاوه بر موارد یاد شده، مزایای دیگری را نیز می‌توان برای استفاده از نشا در تولید سبزیجات متصور شد که در زیر به عمده ترین آنها اشاره می‌شود:

کوتاه تر شدن دوره پرورش گیاهان
تولید و عرضه محصول به بازار پیش از موعد (زودرسی)
یکنواختی بیشتر در محصول که معمولا در کشت مستقیم کمتر مشاهده می‌شود.
امکان کنترل بهتر در مراحل داشت
استفاده بهینه از فضای زمین
مدیریت مطلوب تر آفات و بیماری ها
نیاز به بذر کمتر
امکان استفاده از فصل رشد به مدت بیشتر
بالاتر بودن کیفیت گیاهان به دست آمده
امکان انتخاب گیاهان قوی و سالم جهت کاشت
معایب نشا کاری
هر چند مزایای بسیاری را می‌توان برای نشاکاری متصور شد، اما در برخی از موارد ممکن است به دلایل خاص فیزیولوژیکی، مدیریت نامناسب، عدم اطلاع کافی و … معایبی را برای نشاکاری عنوان نمود:

هزینه بالای احداث و راه اندازی سیستم تولید نشا
هزینه بالای کارگری در برخی از سیستم های تولید نشا
عدم پاسخ مناسب برخی گیاهان به نشاکاری
امکان تاخیر در بلوغ گیاه در صورت استفاده از نشاهای مسن
اهداف اصلی از پرورش گیاهان به صورت نشا را می‌توان در سه مورد خلاصه نمود:
فصل رشد در منطقه کوتاه است و گیاه چنانچه از همان ابتدا در محل اصلی خود کشت شود، نمی‌تواند دوره رشد خود را کامل نماید
به دست آوردن محصول زودرس.
به دست آوردن گیاهان یکنواخت از نظر شکل، اندازه و …
این مزایا باعث شده است که در سال های اخیر استفاده از نشا برای تولید تعدادی از سبزی ها افزایش پیدا یابد. امروزه تمام محصول گل کلم و کرفس موجود در امریکا ترجیحاً از پرورش نشا بدست می‌آیند. وضعیت مشابهی نیز در انگلستان وجود دارد به طوری که در آنجا کشت تره فرنگی، کلم بروکسل و حدود ۶۰% از محصول کاهو بیشتر به صورت نشایی صورت می‌گیرد.

استفاده از نشا جهت تولید سبزی، روشی است که مزایای بسیاری را می‌توان برای آن متصور شد. چنانچه معایبی را بتوان برای استفاده از نشاکاری بیان کرد، می‌تواند به دلیل عدم اطلاع کافی، مدیریت نامناسب و موارد خاص فیزیولوژیکی باشد.

کود کامل
امروزه با توجه به تنوع برند ها و انواع کود های کامل کشاورزان و باغداران باید با مشورت گیاه پزشک متخصص اقدام به مصرف کود کامل نمایند. در این مقاله کوتاه به نکاتی درباره کودهای کامل میپردازیم.

نیاز کودهای فسفر و پتاس در زمین‌های شنی بیشتر از زمین‌های رسی می باشد.
استفاده از سولفات آمونیم و سولفات پتاسیم باعث کاهش pH خاکهای قلیایی می شود.
بایستی توجه داشت که مصرف زیاد فسفر مانع جذب عناصر آهن، روی، و منگنز یا حتی عناصر ازت و پتاس می شود.
مصرف کود سولفات پتاسیم در زمین‌های شور موجب کاهش کلرور سدیم می‌گردد، اما در خاک هایی که شور نیست از کلرور پتاسیم هم می توان استفاده نمود.
استفاده بی رویه از ازت بعلت افزایش رشد سبزینه ای و برهم زدن نسبت کربن به نیتروژن (C به N) مناسب نیست و سبب افزایش حساسیت گیاه نسبت به آفات و امراض خواهد شد.
کود اوره به عنوان مهمترین ترکیب ازت دار، تقریبا برای هر خاکی مناسب است.
بهترین کود در مراحل اولیه رشد کودهای فسفر بالا و ازت بالا هستند.
دریافت مشاوره از کارشناسان
تاکید می شود بر اساس آنالیز آزمایشگاهی و نیاز واقعی مزرعه، با مشورت و توصیه کارشناسان مجرب و ذی صلاح و با اطمینان از اصالت و کیفیت کود، اقدام به مصرف کودها شود.

مصرف بی رویه کودها ممکن است عوارضی از قبیل برهم کنش‌های منفی، شور شدن خاک، مسمومیت خاک، آسیب به موجودات مفید خاک و‌… را به همراه داشته باشد.

میوه‌های گرمسیری به میوه‌هایی اطلاق می‌شوند که در نواحی استوایی و غالباً فاقد فصل سرما به‌صورت طبیعی و دائمی رشد می‌کنند. این میوه‌ها به دلیل ظاهر عجیب و جذاب از دیرباز موردتوجه مصرف‌کنندگان بوده و طی سالیان اخیر نیز در ایران بازار آن گسترش‌یافته است و اقبال بازار به آنها بیشتر شده است.

ازآنجایی‌که محدوده رشد و نمو میوه‌های گرمسیری بسیار خاص و محدود است، در سایر نواحی غیر از نواحی حاره‌ای، این گیاهان در گلخانه‌ها در حال کشت و تولید می‌باشند. از جمله این میوه‌ها می‌توان به موز، آناناس، پشن فروت، انواع میوه‌های کاکتوس، انبه، رامبوتان، دوریان، منگوستین، جک فروت، پاپایا و سالاک اشاره کرد.

تنوع میوه‌های گرمسیری بسیار بالاتر است و باتوجه‌به تنوع غنی پوشش گیاهی در نواحی حاره‌ای دائماً میوه‌های جدیدی از این نواحی به بازار دنیا معرفی می‌شود.

در این مقاله به شما خواهیم گفت که مهم‌ترین این میوه‌ها کدام هستند و چگونه آنها را در گلخانه کشت کنیم.بازار پسندی محصولات حاره‌ای در ایران
در سالیان اخیر و هم‌زمان با صنعتی‌تر شدن و ورود علوم مختلف به کشاورزی ایران، توجه بازار به این دسته میوه‌جات بیشتر جلب شده است، به‌نحوی‌که در طی پنج سال گذشته بسیاری از این میوه‌ها به بازار ارائه و علی‌رغم قیمت بالا، مورد استقبال بخشی از بازار قرار گرفته است.

خواص داروئی و فواید تغذیه‌ای بسیاری از این میوه‌ها نیز سبب شده که مصرف آنها در رژیم غذایی انسان توجیه‌پذیر باشد؛ لذا در کشور ایران بعد از میوه‌هایی نظیر موز، نارگیل و آناناس که از قدیم به بازار عرضه می‌شده، شاهد واردات و تولید برخی دیگر از این میوه‌های گرمسیری هستیم.

کشت گلخانه‌ای میوه‌های گرمسیری
ایده کشت گلخانه‌ای محصولات گرمسیری، ایده جدیدی در دنیا نیست، حدود 500 سال قبل پادشاهان اروپایی در زمین‌های خود اقدام به کشت اولین آناناس‌های وارداتی از کشورهای آسیایی کردند. از بین میوه‌های گرمسیری شاید آناناس به دلیل ارتفاع کم، علفی بودن و شرایط رشدی، بهترین و آسان‌ترین گزینه برای کشت در گلخانه است.

از بین سایر میوه‌های گرمسیری، کشت گلخانه‌ای گیاهانی که ساختار علفی دارند، توجیه‌پذیرتر و کاربردی‌تر از گیاهانی هست که به حالت درخت ظاهر می‌شوند (مانند نارگیل).

جهت بررسی بهتر کشت این گیاهان در گلخانه می‌توان این میوه‌ها را به دو دسته تقسیم نمود:

میوه‌های تک شاخه‌ای
میوه‌های چند شاخه‌ای و چوبی
میوه‌های گرمسیری تک شاخه‌ای
در این دسته سه گیاه موز، آناناس و پاپایا به‌صورت روتین در گلخانه‌های نواحی سردسیری کشت می‌شوند. در محصولاتی مانند موز و آناناس شرایط گلخانه‌ای برای رشد رویشی و زایشی (تولید میوه) در شرایط تقریباً یکسان رخ می‌دهد و گل‌های دقیقاً همراه با رشد رویشی در زیر برگ‌ها تولید می‌شوند ولی در خصوص پاپایا شرایط رشد رویشی و زایشی متفاوت است و گیاه جهت تولید گل نیاز به شرایط متفاوت دمایی و نوری در گلخانه دارد.

این دسته از محصولات به‌خوبی با شرایط گلخانه سازگار هستند و حتی به دلیل شرایط کنترل شده دمایی می‌توانند راندمان بالاتری نسبت به شرایط کشت خاکی در نواحی حاره‌ای نیز داشته باشند.

1) شرایط گلخانه برای کشت موز
ازآنجایی‌که موز گیاهی بلند و پرحجم است بنابراین در گلخانه نیاز به فضای مناسب دارد. ارتفاع حداقل 5 متری برای سقف گلخانه جزء ملزومات کشت موز در گلخانه است. همچنین فاصله بوته‌ها از یکدیگر بایستی حداقل 6 متر باشد. البته ارقام پاکوتاه موز نیز وجود دارند که سبب افزایش راندمان استفاده از فضای گلخانه‌ای خواهند شد.

از نظر دمایی، موز نیاز به دمای بالاتر از 22 درجه سانتی‌گراد برای رشد دارد و دماهای پایین‌تر از این مقدار سبب آسیب جدی به گیاه از نظر رشد رویشی خواهد شد. این دما در هنگام میوه دهی (تابستان) بایستی به حدود 28 تا 32 درجه سانتی‌گراد افزایش یابد تا گیاه قادر به تولید گل و میوه مناسب و اقتصادی شود.

بستر کشت موز بایستی کاملاً غنی از مواد آلی، سبک و با ساختار شنی باشد. زه­کشی و هوادهی مناسب خاک برای رشد این گیاه بسیار مهم و حیاتی است. از طرفی این گیاه علاقه زیادی به آبیاری فراوان دارد و دائماً بایستی آبیاری بستر کشت آن انجام گردد. گیاه موز همچنین نیاز به رطوبت بالا در گلخانه داشته و رطوبت نباید به زیر 60 درصد سقوط کند. این مورد به‌خصوص هنگام گلدهی بسیار حائز اهمیت است.2) شرایط گلخانه برای کشت آناناس
کشت گلخانه‌ای آناناس نسبت به موز راحت‌تر است، آناناس نیاز آبی کمتری داشته و چندان به کاهش دما و رطوبت حساس نیست. آناناس بسترهای کشت کاملاً غنی از مواد آلی، سبک و با ساختار شنی و اسیدی را می‌پسندد و بستر کشت آن بایستی دارای زهکش مناسب باشد چرا که ریشه‌های آن به‌سرعت در صورت وجود آب پوسیده می‌شوند.

جذب عناصر غذایی در آناناس غالباً توسط برگ‌ها انجام می‌شود و ریشه در شرایط گلخانه‌ای راندمان جذب عناصر بالایی ندارد. دمای مناسب کاشت آناناس در گلخانه 25 تا 27 درجه سانتی‌گراد بوده و در هنگام گلدهی و تشکیل میوه نیاز به نور زیاد دارد. در نتیجه در صورت استفاده از سایبان در گلخانه، هنگام گلدهی این سایه‌بان‌ها بایستی جمع‌آوری گردند تا خللی در تشکیل میوه آناناس رخ ندهد.3) شرایط گلخانه برای کشت پاپایا
پاپایا در شرایط گلخانه‌ای نیازمند میانگین دمایی 25 درجه سانتی‌گراد بوده و دماهای پایین‌تر از 15 درجه سبب کاهش رشد گیاه خواهد شد.

بستر کشت پاپایا باید سبک، لومی و با زهکش خوب باشد. ریشه این گیاه نیز به شدت به تجمع آب حساس بوده و از بین می‌رود. این گیاه در هنگام رسیدن میوه نیاز به آب بسیار کم دارد و تقریباً خاک و هوای خشک را می‌پسندد. اما در زمان رشد نیاز به آبیاری دائمی دارد.

کشت پاپایا در گلخانه در اواسط زمستان آغاز شده و میوه‌های بسته به شرایط در اواسط تابستان تا اواخر پاییز برداشت می‌شوند. کشت این گیاه در گلخانه آسان‌تر از موز و سخت‌تر از آناناس است.

این گیاه به تغذیه با کودهای تقویتی واکنش خوبی نشان داده و محصول بهتر و بیشتری تولید می‌نماید. این گیاه تقریباً دارای قد کوتاهی است و امکان کشت متراکم آن نیز در گلخانه وجود دارد.میوه‌های گرمسیری چند شاخه‌ای
این دسته شامل گیاهان چوبی و درخت‌مانند است که نسبت به گیاهان تک شاخه‌ای و علفی کشت سخت‌تری در گلخانه دارند. دلیل این موضوع ویژگی‌های این گیاهان است که به شکل چندساله، با ارتفاع بلند و با شاخسار زیاد ظاهر می‌شوند.

دمای بالا و کنترل شده در گلخانه‌ها همچنین سبب می‌شوند که این گیاهان بیشتر و بیشتر رشد کنند و نیاز دائمی به هرس داشته‌باشند که خود باعث افزایش هزینه‌های نگه‌داری این گیاهان می‌شود.

از بین این گیاهان می‌توان به انبه، گلابی جنگلی، پشن فروت و میوه‌های انواع کاکتوس اشاره کرد که در ادامه به بررسی شرایط موردنیاز آنها جهت کشت گلخانه‌ای می‌پردازیم.

1) شرایط گلخانه برای کشت انبه
ازآنجایی‌که انبه جزء گیاهان چندساله و درختی محسوب می‌شود امکان کشت آن در گلخانه تنها در صورتی امکان‌پذیر است که از ارقام پاکوتاه این گیاه استفاده شود.

این ارقام دارای ارتفاعی بین 1.2 الی 3 متر هستند که امکان کشت در گلخانه را به‌آسانی فراهم می‌کنند. ارقام پاکوتاه نیز در شرایط گلخانه‌ای دارای رشد بالایی هستند و بایستی به‌صورت دائمی هرس شوند.

همچنین لازم است که هرس فرم دهی در سال اولیه کشت برای این گیاه به‌صورت اصولی انجام گیرد. این گیاه نیاز دمایی بین 25 تا 30 درجه سانتی‌گراد برای رشد داشته و از نظر نیاز نوری جز گیاهان با نیاز نوری بالا محسوب می‌شود لذا کشت آن در مناطقی که آب‌وهوای ابری دارند توصیه نمی‌شود.

بستر کشت انبه نیز بایستی سبک و با زهکش مناسب و غنی از مواد آلی با اسیدیته بین 7 تا 5.5 باشد. این گیاه که بومی هندوستان است در شرایط گلخانه‌ای در فصل زمستان شروع به گلدهی کرده و میوه‌ها در اواخر بهار قابل برداشت هستند.2) شرایط گلخانه برای کشت پشن فروت
پشن فروت که در ایران با نام گل ساعتی نیز شناخته می‌شود. گیاهی است که به‌سادگی در شرایط گلخانه‌ای قابل‌کشت است. نکته اصلی در کشت گلخانه‌ای این گیاه احداث گلخانه‌ای با سیستم داربستی در داخل آن است.

ازآنجایی‌که پشن فروت گیاهی رونده است، در صورت اجرای سیستم داربستی علاوه بر سهولت برداشت میوه، به شکل بهینه‌تری می‌توان از فضای گلخانه استفاده نمود.

پشن فروت نسبت به سایر گیاهان گرمسیری حساسیت کمتری به تغییرات شرایط نگه‌داری داشته و ازاین‌رو کشت آن توجیه‌پذیرتر است. پشن فروت در دماهایی بین 25 الی 30 درجه سانتی‌گراد و رطوبت بالای 65 درجه بهترین عملکرد را خواهد داشت.

پشن فروت برخلاف سایر میوه‌های گرمسیری نیاز نوری بالایی نداشته و در مناطق نیمه‌ابری نیز به‌خوبی رشد و نمو دارد. بستر کشت این گیاه می‌تواند شامل انواع خاک‌ها باشد و این گیاه چندان به این موضوع حساسیت نشان نمی‌دهد.

گرچه استفاده از خاک‌های غنی از مواد عالی عملکرد بهتری از این گیاه برجا می‌گذارد. نکته اساسی دیگر در مورد این گیاه لزوم وجود حشرات تغذیه‌کننده از شهد گل‌ها نظیر زنبورعسل برای باروری گل‌ها و گرده‌افشانی آن‌هاست.در صورت گرده‌افشانی مناسب حداقل 70 درصد گل‌های تولید شده به میوه تبدیل خواهد شد. در شرایط کشت گلخانه‌ای گل‌ها در اواخر زمستان و اوایل بهار ظاهر شده و نهایتاً تا اواخر تابستان به میوه‌های رسیده و قابل برداشت تبدیل می‌شوند.

3) شرایط گلخانه برای کشت میوه‌های کاکتوس
انواع مختلف کاکتوس می‌توانند در شرایط آب‌وهوایی خاص تولید میوه کنند از جمله این میوه‌ها می‌توان به دراگون فروت، انجیر هندی و سیب پرووین اشاره کرد. ازآنجایی‌که تمامی این میوه‌ها از گونه‌های مختلف کاکتوس به عمل می‌آیند، لذا شرایط نگه‌داری آنها تقریباً با یکدیگر مشابه است.

اکثر این میوه‌ها به‌خصوص دراگون فروت دارای ریشه‌های سطحی بوده و جهت ثبت راندمان بهتر نیاز به اجرای سیستم داربست در گلخانه دارند.

نیاز کودی این گیاهان اندک بوده و به دلیل ریشه‌های سطحی خود نیاز به آبیاری دائمی و منظم دارند.

بستر کشت این گیاهان نیز بایستی سبک و شنی با زهکش خوب باشد، این گیاهان معمولاً به کمبود مواد آلی حساسیت نشان نمی‌دهند اما وجود مواد آلی تضمین‌کننده کیفیت آنها است.

دراگون فروت در زمان گلدهی نیاز به گرده‌افشان مناسب (ترجیحاً زنبورعسل) و یا گرده افشانی به صور دستی خواهد داشت. در واقع گرده‌افشانی دستی این گیاه سبب بهبود عملکرد تولیدی آن خواهد شد. فاصله بین زمان گلدهی تا تولید میوه رسیده کوتاه است و معمولاً گلدهی در اواسط بهار رخ‌داده و میوه‌های رسیده در اوایل تابستان به دست می‌آیند.

عامل اصلی گل انگیزی در این گیاهان طول روز بالا است. این گیاهان دارای دامنه تحمل دمایی بالاتری هستند به‌نحوی‌که دمای حدود منفی پنج درجه سانتی‌گراد تا 45 درجه سانتی‌گراد را به‌راحتی تحمل می‌کنند ولی دمای مناسب رشدی آنها 25 تا 35 درجه می‌باشد.جمع‌بندی
باتوجه‌به نیاز روزافزون جهانیان به تأمین غذا و درخواست بازار به وجود میوه‌های جدید جهت ایجاد تنوع غذایی بی شک پرداختن به کشت میوه‌های جدید و خارج از محدوده اقلیمی در هر کشوری می‌تواند برای افراد مختلف جذابیت داشته باشد.

در کنار خواص بی‌نظیر میوه‌های گرمسیری، کشش بازار به سمت این میوه‌ها در سال‌های اخیر بیشتر و بیشتر شده است. همین موضوع می‌تواند مشوق مناسبی جهت احداث و توسعه گلخانه‌هایی باشد که این نوع از گیاهان را تولید و روانه بازار می‌کنند.

این میوه‌ها علاوه بر اینکه از نظر اقتصادی توجیه‌پذیری بالایی دارند، می‌توانند به‌راحتی جای خود را در سبد تغذیه‌ای و ذائقه‌ای ایرانیان نیز باز نماید.

مقدمه

کشاورزان از شرایط دقیق آب و هوا اطلاع ندارند، بنابراین فعالیت انجام شده توسط آنها دقیق نیست. آن‌ها مطابق مشاهدات و تجربه، فعالیت خود را انجام می‌دهند، بنابراین هر بار نتیجه‌های مختلفی گرفته می‌شود.

برای نتیجه‌گیری دقیق در مورد فعالیت‌هایی که باید در گلخانه‌ها توسط کشاورزان در شرایط محیطی مختلف انجام شود، سیستم هوشمند استفاده می‌شود.

با استفاده از اتوماسیون گلخانه می‌توان بهره‌وری را افزایش داد. این سیستم مبتنی بر نظارت و کنترل پارامترهایی است که نقش مهمی در گلخانه دارد. هنگامی‌که سنسورها به یک آستانه خاص رسیدند، سیگنالی را به میکرو پردازنده می‌فرستد، ریزپردازنده آن سیگنال را پردازش می‌کند و اقدامات مناسب را انجام می‌دهد.

برای رشد مناسب و سریع گیاهان مختلف پارامترهایی برای آنها مهم است. رشد گیاه به این پارامترها مانند رطوبت خاک، رطوبت محیط، دما و غیره بستگی دارد. این پارامترها در گلخانه به‌صورت دستی کنترل می‌شوند تا محیط مناسبی برای رشد گیاه فراهم شود. اتوماسیون گلخانه به‌گونه‌ای طراحی شده است که به طور خودکار پارامترهای مختلفی از قبیل دما، رطوبت و غیره را کنترل می‌کند. این تکنیک یکی از دستاوردهای سیستم هوشمند کشاورزی است.

اگر دما، فشار، pH خاک و غیره تغییر کند، سیستم هوشمند برای حفظ یا تنظیم آن مقدار به روش مناسب کمک می‌کند. این سیستم باعث کاهش نیروی کار بر روی نظارت پارامترها می‌شود، و فرایند خطاهای رخ‌داده توسط کنترل دستی را کاهش می‌دهد.

گلخانه‌ها دارای کاربردهای متنوعی هستند که اکثر آنها رشد خارج از فصل، سبزیجات – تولید گل و گیاهان – تطبیق محیط کاشت برای گیاه موردنظر – تولید میوه برای بازار صادرات و اصلاح گونه‌های گیاهی است. این سازه‌ها از سایزهای کوچک تا محیط‌های بزرگ صنعتی متغیر است. گلخانه مینیاتوری به‌عنوان یک گلخانه سرد شناخته می‌شود. فضای داخلی گلخانه در معرض نور خورشید از دمای محیط خارجی به میزان قابل‌توجهی گرم‌تر است و از گیاهان کشت شده در هوای سرد محافظت می‌کند. بسیاری از گلخانه‌ها یا گلخانه‌های شیشه‌ای تجاری امکانات تولید فناوری پیشرفته برای سبزیجات یا گل‌ها دارند.

گلخانه‌های شیشه‌ای پر از تجهیزات از جمله تأسیسات غربالگری، گرمایش، سرمایش، روشنایی هستند و ممکن است توسط یک کامپیوتر کنترل شود تا شرایط را برای رشد گیاه بهینه کند. سه پارامتر محیطی توسط حسگرها حساس به دما، رطوبت و نور تشخیص داده می‌شوند و به PLC (Programmable Logic Controller) که اطلاعات را در پایگاه داده ذخیره می‌کنند، منتقل می‌شوند و در رایانه شخصی نمایش داده می‌شوند.
هوشمندسازی با PLC
این سیستم دما، رطوبت و شدت نور را کنترل می‌کند. ورودی شامل سنسور و فرستنده است و خروجی شامل پمپ‌های آبیاری و شیر برقی و موتورهایی جهت بالابردن پنجره‌ها و فن‌های دمنده است. پروژه کلی کنترل توسط PLC انجام می‌شود.

منبع تغذیه از خطوط تغذیه (220 ولت AC) گرفته می‌شود و با استفاده از SMPS یا مبدل به 24 ولت DC برای PLC تبدیل می‌شود.

HT7S11 سنسور دما و همچنین سنسور رطوبت و فرستنده به کنترلر است. کنترل‌کننده‌های منطقی قابل‌برنامه‌ریزی (PLC) به بخشی جدایی‌ناپذیر از محیط صنعتی تبدیل شده‌اند.

به‌عنوان یک تکنسین درگیر فرآیندهای کنترل شده توسط PLC ، درک ویژگی‌های اساسی و قابلیت‌های آنها مهم است. یک کنترلر منطقی قابل‌برنامه‌ریزی (PLC) یک کامپیوتر دیجیتالی است که برای اتوماسیون فرآیندهای الکترومکانیکی مانند کنترل ماشین‌آلات روی خطوط مونتاژ کارخانه، سواری تفریحی یا وسایل روشنایی استفاده می‌شود.

PLCها در بسیاری از صنایع و ماشین‌آلات مورداستفاده قرار می‌گیرند. برخلاف رایانه‌های عمومی، PLC برای ورودی‌های مختلف و تنظیمات خروجی، دامنه افزایش دما، ایمنی در برابر سروصدای الکتریکی و مقاومت در برابر لرزش و ضربه طراحی شده‌اند.

در PLC برنامه‌های اجرایی برای کنترل عملکرد دستگاه معمولاً در حافظه و با پشتیبانی باتری یا غیر ولتاژ ذخیره در حافظه می‌شوند. به‌عنوان‌مثال برنامه زمانی دریافت اطلاعات مهم است زیرا نتایج خروجی باید در پاسخ به شرایط ورودی در یک‌زمان محدود تولید شود، در غیر این صورت عملیات نتیجه نامطلوب خواهد داد.
کنترل‌کننده منطق قابل‌برنامه‌ریزی (PLC)
تمام PLCها دارای مؤلفه‌های اساسی یکسان هستند. این مؤلفه‌ها با هم کار می‌کنند تا اطلاعات را در این زمینه به PLC وارد کنیم و آن اطلاعات را ارزیابی کرده و اطلاعات را به قسمت‌های مختلف ارسال کنیم. بدون هیچ‌یک از این مؤلفه‌های اصلی، PLC از عملکرد صحیح خودداری می‌کند. اجزای اصلی شامل منبع تغذیه، واحد پردازش مرکزی (CPU) یا پردازنده، ماژول‌های پردازنده، ماژول‌های ورودی و خروجی (I / O) و وسیله جانبی است.

نحوه عملکرد سیستم
نوع ماژول‌های ورودی مورداستفاده توسط یک PLC به نوع دستگاه ورودی بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، ماژول ورودی‌های دیجیتال 0 یا 1 هستند، درحالی‌که ماژول ورودی آنالوگ به سیگنال‌های آنالوگ پاسخ می‌دهند. در این حالت، سیگنال‌های آنالوگ شرایط دستگاه یا فرایند را به‌عنوان طیف وسیعی از ولتاژ یا مقادیر جریان نشان می‌دهند.

مدار ورودی PLC سیگنال‌ها را به سیگنال‌های منطقی تبدیل می‌کند که CPU می‌تواند از آنها استفاده کند. پردازنده با اجرای یک برنامه ذخیره شده وضعیت ورودی‌ها، خروجی‌ها و متغیرهای دیگر را ارزیابی می‌کند. سپس برای به‌روزرسانی وضعیت خروجی سیگنال‌هایی را ارسال می‌کند. ماژول‌های خروجی سیگنال‌های کنترلی را از CPU دریافت و به مقادیر دیجیتال یا آنالوگ تبدیل می‌کنند که می‌توانند برای کنترل دستگاه‌های مختلف خروجی استفاده شوند. دستگاه برنامه‌نویسی برای واردکردن یا تغییر برنامه PLC یا برای نظارت یا تغییر مقادیر ذخیره شده استفاده می‌شود. پس از ورود، برنامه و متغیرهای مرتبط در CPU ذخیره می‌شوند. علاوه بر این عناصر اساسی، یک سیستم PLC ممکن است یک دستگاه رابط اپراتور را نیز برای ساده‌تر کردن نظارت بر دستگاه یا فرایند در اختیار داشته باشد.

سنسور
سنسورها در اصل فرستنده جریان است که ورودی دما و رطوبت نسبی را به دو خروجی جریان 4 الی 20 میلی‌آمپر جداگانه انتقال می‌دهد. ورودی رطوبت نسبی معمولاً از 0 تا 100٪ RH است. دما به طور معمول از 0 تا 50 درجه سانتی‌گراد است. (دامنه‌های مختلف نیز موجود است که با مراجعه به کاتالوگ سنسور موردنیاز انتخاب شود).

لامپ‌های گرمایشی
همان‌طور که می‌دانید، نور یکی از عناصر اصلی فتوسنتز است. درحالی‌که فتوسنتز به طور معمول شامل نور خورشید است، می‌توان آن را در گلخانه‌های سرپوشیده یا محیط گلخانه با استفاده از چراغ‌های مصنوعی شبیه‌سازی کرد.

برای درک چگونگی استفاده بهینه از چراغ‌های مصنوعی برای رشد گیاهان، بهتر است چند اصطلاح مهم دیگر دررابطه‌با فتوسنتز را مرور کنید. اولین اصطلاح موردبحث، شدت نور است. لامپ‌ها وسیله‌ای است که جریان الکتریکی را تبدیل به نور می‌کنند. علاوه بر روشن‌کردن یک فضای تاریک، می‌توان از آنها برای روشن بودن محیط، لامپ‌های سیگنال برای دستگاه الکترونیکی و لامپ‌های گرمایشی یا (لامپ‌های فشار بالا یا high pressure lamp) و بسیاری موارد دیگر استفاده کرد.

هدف در این پروژه استفاده از لامپ‌های فشار بالا برای افزایش دما است. با کاهش دما از لامپ‌های فشار بالا (لامپ 240 ولت) برای افزایش حرارت استفاده می‌شود.
شیر برقی
شیرهای برقی، محصولات بسیار کاربردی هستند که می‌توانند در بسیاری از برنامه‌های متنوع و منحصربه‌فرد در سیستم‌های گلخانه‌ای مورداستفاده قرار گیرند. این شیرها معمولاً جایگزینی برای تعویض شیرهای دستی یا مکانی که از راه دور نمی‌توان به آن دسترسی داشت استفاده می‌شود. شیر برقی با تحریک شدن بوبین، باز یا بسته نمودن سوپاپ داخلی شیر اجازه عبور یا از قطع جریان جلوگیری می‌کند.حفاظت از اتصال کوتاه شدن و سوختگی سیستم
به‌جای انواع فیوزهای قدیمی، از یک قطع‌کننده مدار مینیاتوری در سازه‌های جدید استفاده می‌شود. قطع‌کننده‌های مدار دستگاه‌های کوچکی هستند که برای کنترل و محافظت از پنل برقی و سایر وسایل از اتصال کوتاه شدن برق استفاده می‌شود. آنها برای حفظ و اطمینان از ایمنی و کیفیت انرژی تأمین شده استفاده می‌شوند. برق سه‌فاز از SMPS (switched-mode power supply) به MCB (miniature circuit breaker) داده می‌شود. در صورت بروز هرگونه مشکل در ولتاژ 240 ولت، MCB خاموش می‌شود و تمام مدار را از آسیب جدی حفاظت می‌کند.

نتیجه‌گیری
اتوماسیون گلخانه با هدف تهیه محیط سازگار خاص برای گیاهان و جلوگیری از آسیب رساندن به گیاهان از نوسان شرایط محیطی انجام می‌شود. اتوماسیون در گلخانه به کاهش نیروی کار با بازده کارآمد کمک می‌کند. هدف اصلی این پروژه، جلب فضای سالم در مزارع غیرمتعارف و کنترل تغییر شرایط محیطی با استفاده از اجزای مختلف است. این پروژه دارای دامنه گسترده‌ای در زمینه کشاورزی مدرن است.

ساختار مورفولوژیک گیاه
ساختار ظاهری گیاه، بیان‌گر خصوصیات مورفولوژیکی یک ژنوتیپ در یک دوره زمانی معین است و می‌توان آن را با توجه به معیارهای مختلفی (مثل نوع رشد رویشی یا زایشی، مدل انشعابات، محل قرارگیری ساختارهای زایشی) که از طریق مشاهده رشد شاخه‌ها و سایر قسمت‌های گیاه در طول دوره زمانی معین به دست می‌آیند، بررسی نمود و اطلاعاتی در مورد قوانین رشد و گلدهی گیاه به دست آورد، درواقع ساختمان گیاه، توصیفی پویا از الگوی رشد آن گیاه، از ابتدای رشد تا مرحله بررسی، در غیاب عوامل محدود کننده است.

ساختار مورفولوژیکی گیاه توت‌فرنگی برخی از ویژگی‌های ثابت مربوط به الگوی رشد توت­‌فرنگی را نشان می‌دهد، در این ساختار رشد شاخه‌های زایشی همیشه پس از تولید گل آذین متوقف می‌شود و ادامه رشد فقط در شاخه‌های جانبی (رشد سمپادیال) انجام می­شود، این در حالی است که شاخه‌های رویشی به عنوان استولون (رانر یا ساقه رونده) رشد می‌کنند.

تنوع ساختمان گیاه به چگونگی توزیع و موقعیت ساختارهای رویشی و زایشی در امتداد محور اصلی گیاه مربوط می‌شود، به خاطر انعطاف پذیری بالای توت‌­فرنگی، ویژگی‌های ساختاری گیاه در حال رشد با توجه به ژنوتیپ، سن گیاه، شرایط محیط رشد و تکنیک­‌های کشت تغییر می‌کند.

با تغییر عناصر در دسترس گیاهان می‌­توان پاسخ آن‌ها را به‌طور مداوم مورد مطالعه قرار داد زیرا رشد رویشی و یا رشد زایشی در توت‌­فرنگی به شدت وابسته به شرایط محیطی است.

گیاهان را می­‌توان در سیستم­‌های مختلف تولید نشا به گونه ای تربیت نمود که در دوره‌های پیش بینی شده تحت سیستم‌های مختلف تولید، تعداد و توزیع متفاوتی از شاخه‌ها، گل آذین‌ها و استولون‌ها را ارائه دهند.

تأثیر شرایط محیطی بر القای گلدهی در گیاه
القاء گلدهی در توت‌­فرنگی با توجه به ارقام مختلف گیاهی، نسبت به ترموفتوپریود (دوره نور و دما) حساس است و به دسته‌های دائمی یا چهارفصل (ارقام متحمل یا روز بلند و ارقام روزخنثی) و غیر دائمی یا دارای گلدهی فصلی (روزکوتاه یا بهاره) طبقه‌بندی می‌شوند.

ارقام غیردائمی، فقط یک محصول در بهار و تابستان تولید می­‌کنند که در نتیجه القاء گلدهی در اواخر تابستان تا پاییز سال قبل رخ داده است، یعنی زمانی که شرایط ترموفتوپریودیک برای شروع القاء گلدهی مناسب است.

نتایج تحقیقات گوناگون نشان داده است که القاء گلدهی، به روزهای كوتاه (كمتر از 11 تا 16 ساعت) یا درجه حرارت پایین (9 تا 21 درجه سانتی‌گراد، دمای بهینه 15 تا 18 درجه سانتی‌گراد)، نیاز دارد.

انواع نشا توت‌فرنگی
با توجه به این موضوع، سه نوع نشا یا رانر توت‌فرنگی را می­‌توان معرفی نمود.

توت‌فرنگی روز کوتاه (Short day)
این ارقام تنها در زمانی که طول روز کمتر از 13 تا 14 ساعت باشد و در صورتی که شرایط دمایی مساعد باشد، گلدهی خواهند داشت، از این ارقام می­‌توان کامینورل، السانتا، فستیوال و کاماروسا را نام برد.

توت‌فرنگی چهار فصل یا روز خنثی (Day neutral)
این ارقام در صورت مساعد بودن دما، در تمام فصول سال، تولید گل می‌­نمایند و طول روز تأثیری بر گل‌دهی آن‌ها ندارد، از این ارقام نیز می‌توان به سان آندریاس، آلبیون، سلوا و آروماس اشاره نمود.

توت‌فرنگی چهار فصل یا همیشه بار (Ever bearing)
این ارقام توت‌فرنگی در صورتی که شرایط دمایی مساعد باشد در بهار و پاییز گل‌دهی می‌نمایند و از این ارقام می­‌توان اورست، فلامنکو و الکساندریا را نام برد.

نکات مهم در رابطه با ارقام توت‌فرنگی
با توجه به رقم، دما و طول روز حداقل تعداد 7 تا 14 چرخه روز کوتاه پی در پی، برای القاء گلدهی ضروری است.

در شرایط روزبلند، مریستم رأسی همچنان به رشد رویشی ادامه می‌­دهد و بسیاری از رانرها از جوانه‌های جانبی رشد می‌کنند، زیرا واکنش‌ها و نیازهای گیاهی در رشد رویشی و رشد زایشی، متفتوت یکدیگر است.

ارقام چهارفصل، میوه بیشتری در طول سال تولید می­‌کنند، این موضوع به دلیل حساسیت متفاوت به طول روز (برای القاء گلدهی) در شرایط مختلف دمایی، رخ می‌­دهد.

شروع گل زمانی امکان پذیر است که طول روز از 12 ساعت (برای ارقام روزبلند) بیشتر باشد یا گیاه حساسیت خاصی نسبت به فتوپریود (ارقام روزخنثی) نداشته باشد و در این میان شرایط دمایی نیز نقش بسیار تعیین کننده‌ای در القاء گل‌دهی در گیاهان دارد، بنابراین، یک طبقه بندی کاملاً مشخص و ثابت، برای ارقام مختلف بر اساس پاسخگویی آن‌ها به طول روز نمی‌تواند کافی باشد.

در دمای پایین، اکثر ژنوتیپ‌ها واکنش روزخنثی نشان می‌دهند اما پاسخ آن‌ها به فتوپریود در دماهای بالاتر متفاوت و قابل تشخیص است، بنابراین، درجه حرارت بر رفتار ارقام روزکوتاه و روزخنثی در رابطه با فتوپریود تأثیر می‌گذارد.

علاوه بر این، گرمای طولانی مدت (بالاتر از 26 تا 30 درجه سانتی‌گراد) می­‌تواند به‌طور کامل یا جزئی، تشکیل گل را در گیاه با هر نوع فتوپریود، متوقف کند، بنابراین، در عرض‌های جغرافیایی پایین (مناطق گرمسیری و استوایی)، کشت سودآور توت‌فرنگی تنها در مناطقی امکان پذیر است که درجه حرارت در ارتفاعات پایین‌­تر باشد و یا حداقل دارای یک فصل سرد باشند.

شرایط ترموفتوپریودیک که باعث ایجاد گل در گیاهان روزکوتاه می‌­شود، معمولاً فقط در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز مؤثر است و این موضوع نشان می‌دهد که سایر عوامل فیزیولوژیک تا چه اندازه در کنترل گیاهان نقش دارند، به عنوان مثال اگرچه طی نمودن دوره سرمایی برای القای گلدهی در توت‌فرنگی ضروری است اما سرمازدگی می‌تواند مانع از القای گلدهی در بهار ‌شود.

علاوه بر این، مریستم‌های گیاهی با توجه به شرایط فیزیولوژیکی به عوامل القا کننده گل حساس هستند، وقتی رشد انتهایی کاهش می‌یابد پذیرش این عوامل (عوامل القاء کننده گل‌دهی) از سوی گیاه، افزایش می­‌یابد.

بنابراین رفتار گیاه (رشد رویشی یا زایشی) را می‌توان با تغییر عوامل زیادی که در رشد گیاه دخیل هستند، تغییر داد، از جمله این عوامل می­‌توان به عوامل غیر زنده، عوامل زراعی، عوامل تغذیه‌ای، عوامل محیطی و یا وجود استرس اشاره کرد و می‌توان فرض کرد که این عوامل تعیین می‌کنند که یک اثر غیرمستقیم اصلی در تغییر قدرت کل گیاه چه نقشی می‌­تواند داشته باشد.

بار نهایی محصول پس از القای گلدهی در گیاه مشخص می‌شود. در طی فرایند تمایز، هنگامی که گل‌ها در رأس بوته تشکیل می‌­شوند، هوای معتدل (18 درجه سانتی‌گراد) می­‌تواند باعث افزایش گلدهی در گیاه شود.

تفاوت‌های کلی در ساختار ظاهری گیاهان، با توجه به حساسیت آن‌ها به فتوپریودیسم در بین ارقام مختلف قابل مشاهده است به عنوان مثال گیاهان روزکوتاه و روزخنثی غالباً یک شاخه گل­دهنده را تولید می­‌کنند، در حالی که ارقام چهارفصل تعداد بیشتری شاخه گل­دهنده تولید می‌­کنند.

چرخه رشد و انعطاف پذیری گیاهان در فصل برداشت
تکنیک‌های پرورش توت‌­فرنگی، خصوصیات مختلفی را در گیاهان ایجاد می‌کند و به کشاورزان این امکان را می‌­دهد که بتوانند از استراتژی‌های مختلفی برای برنامه ریزی کشت خود استفاده کنند. انواع گیاهان با ساختار مورفولوژیکی متفاوت می‌­توانند امکان استفاده از چرخه‌های متفاوت رشد و باروری را در اختیار کشاورز قرار دهند.

گیاهان کاشته شده در سینی برای کاشت در فصول مختلف بعد از سرمادهی آماده هستند، این گیاهان با دریافت سرما ممکن است حداقل دو یا سه جوانه تمایز یافته گل را تولید کنند و از پتانسیل خوبی برای باردهی برخوردارند. این گیاهان در مزارع باز، از نظر تعداد میوه و عملکرد، وضعیت خوبی دارند و می‌­توانند مثل گیاهان فریگو و حتی در برخی موارد بهتر عمل نمایند.

مشخصات گیاهان فریگو (Frigo)
این گیاهان در زمستان در دمای پایین مثل یخچال و در شرایط خواب زمستانی نگهداری می‌شوند و در اواخر زمستان و در طول بهار تا تابستان در دسترس هستند.

گیاهان فریگو، به‌طور معمول همگی در مکان جدید به خوبی استقرار می­‌یابند. این گیاهان در 7 تا 8 هفته پس از کاشت بارور می‌شوند، به همین دلیل، می‌توان از برداشت آن‌ها در تاریخ کاملاً مشخص اطمینان داشت و برای آن برنامه‌ریزی نمود، همچنین این گیاهان در سال‌های بعد، از عملکرد بسیار مناسبی برخوردار خواهند بود، بر همین اساس این گیاهان را در زمان ارائه در کلاس‌های مختلف، طبقه‌بندی می‌کنند.
انتظار می‌رود گیاهان پرورش یافته در سینی کشت پس از انتقال به زمین با تولید بیش از یک گل‌­آذین، توانایی باردهی بالقوه بالایی (حدود 500 تا 800 گرم میوه در گیاه) داشته باشند. در نیم‌کره شمالی، نشاها به ترتیب از اوایل ماه اردیبهشت تا اوایل مرداد ماه (برای ارقام دیر برداشت)، با برداشت از اواسط تیر تا اوایل مهر در مزرعه باز و برداشت در طول پاییز در شرایط محافظت شده (مثل تونل‌های پلاستیکی) کاشته می‌شوند.

این گیاهان با پتانسیل زراعی بالایی که دارند بهتر است زود کاشته شوند تا رشد مناسبی داشته باشند و بتوانند میزان باردهی خود را ارتقا دهند. کاشت دیرهنگام در بهار و تابستان ممکن است به دلیل درجه حرارت بالا باعث کاهش عملکرد شود.

1. ایجاد تغییر در گیاهان در زمان تولید نشا
اولین فرصت برای تربیت گیاه و بهبود ساختمان گیاه و در عین حال افزایش قدرت و توانایی تولید میوه، در زمان تکثیر گیاه و با کنترل شرایط رشد می­‌باشد.

آگاهی از عوامل مؤثر محیطی، برای ایجاد تغییر در رفتار گیاهان، با استفاده از تکنیک‌های مختلف پرورش گیاهان بسیار مهم است و از این طریق می‌­توان برای جلو انداختن گلدهی و یا ایجاد تأخیر در القای گل و همچنین به دست آوردن تعداد بالاتر و یا پایین‌تر گل اقدام نمود.

در حقیقت، بسیاری از تکنیک‌های در حال پیشرفت برای تولید نشا (از جمله استفاده از تنش کنترل شده)، می‌توانند در دست‌کاری ساختار ظاهری گیاه، تحریک به القای گل و تمایز در گیاه مؤثر باشند، زیرا این تکنیک‌ها با جنبه‌های مختلف رشد گیاهان (مانند سرعت رشد، نسبت ساقه به ریشه و تعادل کربن) در تعامل هستند.

با استفاده از روش‌های مختلف رشد، می‌توان گیاهان را در معرض محرک‌­های گلدهی قرار داد و یا حساسیت گیاه را نسبت به شرایط القائی محیط، افزایش داد و به این ترتیب گیاهانی با تعداد مختلف شاخه، استولون، گل آذین یا گل تولید کرد، البته باید توجه نمود که زمان استفاده از یک تکنیک خاص از نظر تعامل آن با مرحله فیزیولوژیکی گیاه و اندام‌های آن بسیار مهم است.

2. دوره نوری و دمایی
یكی از مؤثرترین ابزارها برای ایجاد تعادل بین رشد رویشی و رشد زایشی در توت‌فرنگی، کنترل ترموفتوپریود است و کنترل این عوامل محیطی می‌­تواند نقش مهمی در القای گلدهی در گیاه داشته باشد.

مدت زمان دسترسی به نور را می‌توان با استفاده از نور مصنوعی افزایش داد و شرایط روزبلند را برای گیاهان روزکوتاه اعمال نموده و گلدهی را در این گیاهان به تأخیر انداخت و یا گیاهان روزبلند را تحریک به تولید بیشتر گل نمود، همچنین با اضافه کردن یک لایه پوششی موقت (برای کاهش مدت دریافت نور)، می‌توان شرایط روزکوتاه را برای گیاه شبیه سازی نمود.

اختلاف طبیعی در دمای بین روز و شب در مقایسه با یک درجه حرارت ثابت، تأثیر بیشتری بر کنترل تعادل رشد در گیاه دارد. با استفاده از نوسان دما می‌توان شرایط طبیعی برای القاء گلدهی را فراهم کرده و گیاه را پیش از موعد، وادار به گلدهی نمود. وقتی نوسانات دمایی بین 15.6 تا 26.7 درجه سانتی‌گراد (دمای شب و روز) باشد، القاء گل در مقایسه با دمای ثابت 21 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر، بیشتر خواهد بود.

درجه حرارت زیر 15.6 درجه سانتی‌گراد در اواخر تابستان و اوایل پاییز در مناطق سردسیر معمول است اما این دما کمتر از حد مطلوب برای تمایز گل­‌ها است و باعث تأخیر در گلدهی می‌شود.

محل پرورش نشا و کاشت توت‌فرنگی
در طول دوره پرورش نشا یا انتقال آن به نقاط خاص (با ارتفاع یا عرض جغرافیایی متفاوت)، می‌­توان شرایط فتوپریودیک و حرارتی را کنترل نمود.

در اروپا، گیاهان در محیط هایی که شرایط برای القاء گلدهی مطلوب است (مثل ارتفاعات رشته کوه‌های آلپ، مناطق مرتفع 800 تا 1200 متر در اسپانیا و یا مناطق شمالی به دلیل نوسانات حرارتی بین روز و شب و دمای پایین تابستان) کشت و تکثیر می‌شوند.

در اواخر شهریور و اوایل مهرماه و پس از سرمادهی، گیاهان را می‌توان در مناطق گرم‌تر (به عنوان مثال در جنوب ایتالیا یا اسپانیا) یا در ارتفاع پایین‌تر نشا کرد. در واقع، یک محیط دارای دمای ملایم برای القاء مداوم گل‌دهی و تولید طولانی تر گل مناسب است، در این شرایط، تولید گل برای تمام طول پاییز گرم ادامه دارد و اوج گلدهی (مرتبه دوم و سوم) بر روی تاج‌های فرعی صورت می‌گیرد و باعث افزایش تعداد کل گل آذین در گیاه می‌شود.

اگر کاشت تا خنک تر شدن هوا به تعویق افتد و فتوپریود کوتاه تر باشد، رشد رویشی گیاه کاهش می‌یابد و فقط یک گل‌آذین در هر گیاه قادر به شکل گیری خواهد بود. در مقابل، اگر تکثیر تحت شرایط نوری طولانی مدت و دمای نسبتاً زیاد انجام شود، القاء گل کاهش می‌یابد و رشد رویشی و تولید رانر (ساقه رونده یا استولون)، افزایش خواهد یافت.

محیط کشت همچنین رشد گیاه را اصلاح می‌کند، به عنوان مثال، در مناطق خنک‌­تر در مقایسه با مناطق دارای زمستان گرم‌تر، گل آذین‌های بیشتری در امتداد محور اصلی گیاهان تشکیل می‌شود. در آب و هوای گرمسیری، خصوصاً در مناطق کم ارتفاع، درجه حرارت می‌تواند بسیار بالا باشد و باعث کاهش رشد رویشی گیاهان شود، در نتیجه این گیاهان در مقایسه با گیاهانی که در ارتفاعات بالاتر و در شرایط با گرمای کمتر پرورش می‌­بابند، برگ‌های کمتری رشد می‌کنند.
سرمادهی
سرمادهی (دمای بین 0 تا 10 درجه سانتی‌گراد) برای غلبه بر خواب (حالت رکود) لازم است، همچنین این دماها در افزایش رشد رویشی و تشکیل برگ و ساقه رونده جدید، مؤثر هستند؛ بنابراین، در تولید گلخانه‌­ای می‌توان با سرمادهی مناسب از کاهش قدرت رویشی گیاه جلوگیری نمود، البته با استفاده از نور مصنوعی می‌توان کمبود سرما را جبران کرد زیرا روزهای طولانی می‌توانند جایگزین دوره سرمایی شوند.

اگر دمای پایین بیش از حد طولانی (بیش از 200 روز) شود، مقدار قند و نشاسته کاهش می‌یابد، همچنین باعث کاهش تعداد گل ­آذین و گل‌های در حال ظهور می‌شود.

نگهداری طولانی مدت در دمای پایین و در نتیجه کاهش مقدار کربوهیدرات منجر به ایجاد تنش در گیاه می‌­شود و در برخی از گیاهان ممکن است منجر به گل‌دهی زودرس شود.

کیفیت نور
کیفیت نور و شدت آن در تنظیم گلدهی به‌ویژه در گیاهان روزکوتاه مؤثر است. این ویژگی‌های نوری را می­‌توان با استفاده از لایه‌های پوششی یا چراغ‌های مصنوعی خاص در حد نرمال حفظ نمود. جوانه‌های گل، تحت تأثیر ترکیب طیف تابشی قرار دارند، به‌طوری که شبکه‌های قرمز و آبی نور، دارای اثر مهارکننده بر روی تولید جوانه‌ها در گیاه هستند.

تامین مواد غذایی
تأمین مواد مغذی، به ویژه، نسبت بین نیتروژن و فسفر (افزایش فسفر می­‌تواند تولید ریشه‌ها را افزایش دهد در حالی که افزایش نیتروژن بیشتر در افزایش بخش سبزینه ای گیاه مؤثر است)، نقش عمده‌ای در تعادل رشد گیاه دارد و درنتیجه می‌تواند وسیله ای برای اصلاح ساختمان گیاه در طول تکثیر در مراکز تولید نشا و افزایش رشد گیاه باشد. در دسترس بودن نیتروژن در فصل رشد، بر شکل گیری و رشد اندام‌های جدید تأثیر می‌گذارد.

برنامه تغذیه باید به روش‌های مختلفی مدیریت شود و بسته به زمان تغذیه و میزان رشد گیاه، با افزایش نیتروژن، مقدار تولید استولون و شاخساره، قابل افزایش است، افزایش تشکیل استولون، ممکن است القاء گلدهی در گیاه را به تأخیر انداخته یا به‌طور کامل از آن جلوگیری نماید، در مقابل، مصرف زیاد مواد غذایی اگر پس از شروع شرایط روزکوتاهی انجام شود، می‌تواند اثر القائی (القاء گلدهی) را افزایش دهد که درنتیجه آن میزان تولید میوه، افزایش خواهد یافت، همچنین مصرف مواد غذایی می‌تواند باعث تقویت گیاه پس از باردهی گل‌­آذین شود که افزایش فعالیت مریستم‌های نهفته جانبی و تشکیل شاخه‌های گل دهنده جدید را در پی خواهد داشت. با افزایش نیتروژن بعد از گلدهی، تشکیل شاخه در قسمت بالایی گیاه تحریک شده و تعداد کلی گل‌آذین‌­ها افزایش خواهد یافت، همچنین مدت­ زمان دوره برداشت محصول افزایش خواهد یافت.

کم بودن نیتروژن در دسترس گیاه، رشد رویشی را کاهش می‌دهد و حساسیت گیاه را در مقابل شرایط القائی افزایش می‌دهد. همچنین نتایج برخی از تحقیقات نشان داده است که تغذیه بسیار زیاد در طی فرآیندهای القایی و تمایز گل به ویژه در اوایل پاییز، مطلوب نیست و ممکن است رشد مریستم از حالت زایشی به حالت رویشی برگردد و تعداد گل‌ها کاهش یابد.

گزارش شده است که منبع مواد تغذیه ای نیز بر رشد گیاهان تأثیرگذار است. به ویژه، افزودن مواد آلی (مثل کودهای گاوی، طیور، گوسفند و…) باعث افزایش برگ و تأخیر در زمان گلدهی در مقایسه با کودهای معدنی می‌شود.

بستر رشد
بسترهای کشت از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی (مثل pH، هدایت الکتریکی، تخلخل و ظرفیت نگهداری آب) متفاوت هستند و این خصوصیات ممکن است بر دسترسی آب و مواد مغذی برای گیاه و فعالیت ریشه تأثیر بگذارند.

استفاده از بسترهایی که دارای مواد غذایی نیستند (مثل کوکوپیت، پیت ماس، پشم سنگ، ماسه، پرلیت و …)، نیاز به تنظیم دقیق تغذیه دارد، در صورت عدم تغذیه مناسب، علاوه بر کاهش رشد رویشی گیاه، تعداد برگ و گل‌­آذین، تولید گل و عملکرد نهایی نیز در مقایسه با بسترهای دارای خاک تورب کاهش خواهد یافت. همچنین در صورتی که ظرفیت نگهداری آب در بستر کشت پایین باشد، حتی اگر خاک تورب به بستر اضافه شده باشد، رشد گیاه کاهش خواهد یافت.

نکته: در صورتی که به بستر خاک تورب، کمپوست نیز اضافه شود باعث تقویت خاک خواهد شد.

توت ­فرنگی یکی از بهترین میوه­ های مناطق معتدله و از میوه­ های بسیار پرطرفدار است که در سال ­های اخیر به‌شدت مورد توجه مصرف کنندگان قرار گرفته است و از آنجا که تولید توت ­فرنگی در مقایسه با بسیاری از میوه ­ها، برای کشاورزان سودآوری بالایی دارد، تولید این محصول نیز به‌صورت روزافزون در حال افزایش است.

توت ‌فرنگی در مقابل گرما مقاومت کمی دارد و درنتیجه تولید آن در مناطق گرم نیاز به استفاده از تکنولوژی­ های پیشرفته و گلخانه‌های مدرن دارد و مناطقی که دارای آب و هوای خنک‌تری باشند، می­توانند با هزینه کمتر به عملکرد بیشتر و محصول باکیفیت‌تری دست یابند و درصورتی‌که شرایط اقلیمی برای تولید این محصول فراهم باشد، سوددهی بالایی داشته و تولید آن به کشاورزان عزیز توصیه می­شود.

اصلاح نژاد نقش زیادی در تولید ارقام جدید توت­ فرنگی داشته است و در حال حاضر خصوصاً در گلخانه‌ها ارقام بسیار پر محصولی مورد کشت و کار قرار می­گیرند که از نظر کیفی نیز در سطح بالایی قرار دارند. در بخش اول این مقاله قصد داریم تا پس از معرفی توت­ فرنگی و ارقام آن، عملکرد توت ­فرنگی را بررسی نموده و سپس برخی از برنامه‌های به‌نژادی در جهان را که بر روی این محصول انجام شده توضیح دهیم و برخی از ارقام تولید شده در این برنامه­ ها را معرفی نماییم، امیدواریم این مطالب مورد توجه و استفاده شما قرار گیرد.گیاه‌شناسی
توت‌ فرنگی از جنس (Fragaria)، یک گونه اکتاپلوئید است که از هیبریداسیون دو گونه اکتاپلوئید وحشی (Fragaria chiloensis و Fragaria virginiana) مشتق شده است. این گیاه دارای رشد علفی و ساقه‌های رونده (استولون) است و برگ ­های آن از نوع سه برگچه‌ای خشن و کرک دار است، رنگ برگ­ ها معمولاً سبز تیره است ولی در برخی ارقام نیز شفاف است. گل­ ها دارای پنج گلبرگ است که در انتها به یک زائده کوچک متصل بوده و معمولاً سفید رنگ‌ هستند، همچنین تعداد پرچم ­ها حدود 20 عدد است.
تعداد مادگی­ ها زیاد و به‌طور مارپیچی بر روی نهنج قرار گرفته‌اند. مادگی گیاه از فندقه‌های جدا از هم که هریک دارای تخمدان با شکل راست و کوتاه است تشکیل شده و در هر تخمدان یک تخمک وجود دارد، درواقع بذر به تعداد فندقه‌ها تولید می‌شود. بعد از تلقیح گل، گلبرگ‌ها می ­ریزند و نهنج به‌تدریج رشد نموده و شکل گوشتی به خود می‌گیرد.

نکته: اگر لقاح به‌طور کامل انجام نشود، تعداد فندقه‌ها کاهش یافته و ممکن است میوه به‌صورت نامتقارن رشد کند.زمان کشت توت ­فرنگی
در صورت کاشت بذر، نشاء توت فرنگی از اواخر پاییز تا اوایل بهار قابل جابجایی و انتقال به محل اصلی است، در صورتی که توت فرنگی در پاییز کشت شود، تابستان سال بعد می توان از آن رانر گرفت و این رانر ها در پاییز در زمین کشت شده و در بهار سال بعد شروع به گلدهی خواهند نمود. جوانه های گل در فصل پاییز با کوتاه شدن طول روز به وجود می آیند ولی به علت سرمای زمستانه، گل ها تا فصل بهار ظاهر نمی شود.

بر اساس زمان گل دهی و میوه دهی، گیاهان توت‌ فرنگی در دو گروه کلی قرار می­گیرند:

گروه بهاره (June bearing)
ارقامی از توت‌ فرنگی که در گروه بهاره قرار می‌گیرند، در مناطق معتدل کشت می­شوند این ارقام برای تولید گل و میوه در فصل بهار نیاز به گذراندن یک دوره سرما دارند. همه ارقام بهاره به‌طور هم­زمان میوه تولید نمی‌کنند و ممکن است زودرس و یا دیررس باشند.

این ارقام از نظر نیاز به طول روز برای گلدهی، روزکوتاه هستند، یعنی با افزایش طول روز (از اواسط بهار به بعد)، از گلدهی این گیاهان کاسته می‌شود و به‌تدریج گلدهی متوقف می‌شود، از طرفی با افزایش طول روز و همچنین افزایش دما در این ارقام توت ‌فرنگی، باعث افزایش شکل‌گیری و رشد ساقه‌های رونده در گیاه می­شود.

همیشه بار Ever Bearing
ارقام چهارفصل توت ‌فرنگی برخلاف توت ‌فرنگی‌های بهاره، حساسیت زیادی به طول روز ندارند، یعنی در تمامی فصول سال قادر به تولید گل هستند. پس از چیدن میوه‌ها در عرض 1 تا 2 هفته، مجدداً میوه‌های جدید شکل می ­گیرند، البته میوه‌های ارقام چهارفصل در مقایسه با ارقام بهاره، ریزتر هستند و به همین دلیل بازارپسندی کمتری دارند و ازنظر تجاری محبوبیت چندانی ندارند و همچنین به خاطر تولید دائمی میوه، با گذشت زمان روز به روز ضعیف ­تر می‌شوند.

از طرفی اگرچه این ارقام حساسیتی نسبت به طول روز ندارند ولی در مقابل شرایط نامساعد دمایی عکس ­العمل نشان می­ دهند و در این ارقام میزان تولید گل در دمای نامناسب کاهش می­ یابد. بر همین اساس ارقام چهارفصل توت ­فرنگی در اواخر تابستان در مقایسه با اواسط تابستان، میوه‌های درشت‌تری تولید می‌کنند.

نکته: به‌طورکلی ارقام توت ‌فرنگی همیشه بار در مقایسه با ارقام توت ‌فرنگی بهاره، در برابر سرمای زمستان حساس­ ترند و در طول زمستان با خطر آسیب بیشتری مواجه می ­شوند.

نکته تولید رانر (ساقه‌های رونده که در تکثیر توت‌ فرنگی نقش دارد)، در ارقام چهارفصل، معمولاً در روزهای بلند و دمای معتدل، انجام می­شود.
عملکرد
یکی از ویژگی ­های مهم و کلیدی برای پرورش دهندگان توت­ فرنگی، بازده بالای گیاه است.

برخی از عوامل مؤثر در تعیین عملکرد عبارت‌اند از:

تعداد گل و درنتیجه تعداد میوه‌ها
اندازه میوه‌ها
استقامت و مقاومت گیاه در برابر تنش­ ها و بیماری‌ها

نماتد چیست؟
نماتدها حیوانات کرمی شکل کوچکی هستند که در تمام نواحی که آب به مقدار جزئی وجود داشته باشد زندگی و فعالیت می کنند، نماتدها غالباً با میکروسکوپ قابل مشاهده هستند و بیشتر در خاک حضور دارند.

نماتدها بسته به نوع خود می توانند انگل جانوران، گیاهان و یا گندخوار باشند. از بین نماتد ها نماتدهای انگل گیاه اغلب خاک زی بوده و به ریشه گیاهان حمله می کنند. نماتد های گیاهی با استفاده از اندام نیشی شکل خود در دهان (استایلت) از شیره گیاهان و یا محتویات سلول گیاهان تغذیه می کنند.
نماتدهای خسارت زای مرکبات
نماتد های مختلفی از گونه های مختلف می توانند به مرکبات حمله و از آنها تغذیه کنند. انواع گونه های خانواده Tylenchidea، خانواده Pratylenchidea (مولد زخم)، خانواده Meloidogynidea (مولد گره ریشه) و خانواده Longidoridea می توانند به روش های مختلف از ریشه مرکبات تغذیه و به آنها خسارت وارد نمایند.

معمولا خسارت نماتدهای یاد شده به اندازه ای نیست که خطر حادی برای درختان ایجاد نمایند اما دسته ای از نماتدهای متعلق به خانواده Tylenchulidea که به نماتدهای قلوه ای مشهور هستند می توانند خسارات بسیار سنگینی به این درختان وارد کنند.

نام علمی این آفت Tylenchulus semipenetrans می باشد. مهمترین آفت نماتدی مرکبات است و مبدا آن جنوب شرق آسیا است اما در تمامی نواحی دنیا گسترش یافته است. دلیل این انتشار گسترده، صادرات نهال های آلوده به سایر نقاط جهان و عدم رعایت قرنطینه بوده است. دامنه میزبانی این نماتد گسترده بوده و به درختان زیتون، انگور و خرمالو نیز حمله ور می شود.
چرخه زندگی نماتد قلوه ای مرکبات
نماتد Tylenchulus semipenetrans دارای سه مرحله تخم، چهار سن لاروی و نماتد بالغ در مراحل زندگی خود است. لارو های سن یک و دو در داخل تخم ایجاد و لارو سن دو از تخم خارج می شود. اکثر جمعیت این نماتد را ماده ها تشکیل می دهد و حدود 20 درصد جمعیت شامل نر ها است. نرها تغذیه ندارند و لذا خسارت زا نیستند و تنها در ایجاد تنوع ژنتیکی در جمعیت دخیل هستند.

لاروهای سن دو ماده به سمت ریشه ها جلب شده و از آنها به مدت دو تا سه هفته تغذیه میکنند. این لاروها تا حدود یک سوم طول بدن خود به داخل ریشه وارد می وند در حالی که مابقی بدن آنها خارج از ریشه قرار گرفته است. با سه بار پوست اندازی از لاروهای سن دو، لارو سن سه، لارو سن چهار و در نهایت نماتد بالغ ایجاد می شود. در طی این پوست اندازی ها و تغذیه از گیاه، نماتد کرمی شکل، آهسته آهسته متورم شده و به خصوص در قسمتی از بدن که بیرون از ریشه قرار گرفته است به شکل قلوه (کلیه – لوبیا) در می آید.

نماتد ماده بالغ در این مرحله چندین سلول ریشه را در اختیار خود قرار داده و ایجاد تغییر در عملکرد آن ها سبب تغییر شکل ظاهری ریشه و متورم شدن ریشه می شوند. ماده ها در حالی که می توانند بدون حضور نر تولید مثل کنند، از آنجایی که دستگاه تولید مثلی آنها در فضای خارجی ریشه قرار گرفته می توانند توسط افراد نر نیز بارور شوند. پس از باروری حدود 100 تخم در یک ماده ژلاتینی که خارج از بدن ماده ها تشکیل می شود، گذاشته شده و این چرخه زیستی ادامه می یابد.

مدت زمان تخم تا تخم این چرخه بسته به شرایط محیطی و تغذیه ای بین 4 تا 8 هفته است. بنابراین در طول سال این نماتد می تواند 6 تا 12 نسل تولید نماید. به عبارت دیگر یک تخم می تواند طی یک سال به 1200 تخم تبدیل شود و این میزان طی 5 سال به 60000 تخم برسد . بنابراین نرخ رشد این آفت به شدت بالا خواهد بود. لارو های سن دو تازه خارج شده از تخم بدون تغذیه می توانند تا یک سال در خاک زنده بمانند و درجه حرارت 20 تا 30 درجه سانتی گراد برای رشد و تغذیه آنها بسیار مساعد است.
علائم و خسارات نماتدهای مرکبات
مهمترین علامت این آفت بروز زوال تدریجی در درختان مرکبات است. این عمل به دلیل گسترش تدریجی عارضه روی ریشه و کم شدن مواد غذایی گیاه به واسطه آن است. بنابراین در این خصوص هر چه درخت قوی تر و مسن تر باشد علائم در آن دیرتر بروز پیدا می کند.

نشانه وجود نماتد در گیاه
مهمترین نشانه وجود نماتد زوال تدریجی درخت است اما چون این زوال می تواند به واسطه سایر عوامل نیز ایجاد گردد بنابراین نمیتواند به طور قطعی مشخص کننده وجود نماتد در روی گیاه به عنوان یک آفت باشد. در ایجاد زوال سایز برگ ها و میوه ها کوچکتر شده، برگ ‌ها زرد رنگ و یا رنگ پریده می شوند و ممکن است پیچ بخورند، سرخشکیدگی نیز می تواند اتفاق بیقتد. برای بررسی دقیق تر این آفت بایستی حتما ریشه ها باز و مشاهده شوند.

ریشه های آلوده به نماتد معمول ضخیم تر و تیره تر از ریشه های سالم هستند و با بررسی میکروسکوپی میتوان بدن متورم شده نماتدهای ماده و یا ماده ژلاتینی روی سطح ریشه را مشاهده کرد. ضمنان به دلیل همین ماده ژلاتینی معمولا در ریشه های آلوده خاک به سطح ریشه چسبیده و به راحتی تمیز نمی شوند.

میزان زوال درخت بستگی به فاکتورهای مختلفی دارد: سن درخت، رقم درخت، کیفیت خاک و تغذیه، میزان ویرولانس نماتد، جمعیت آن و حساسیت پایه درخت از جمله این موارد است.

درختانی که به نماتد آلوده می شوند معمولا نسبت به عوامل دیگر نظیر شوری، سرما، گرما، خشکی و سایر بیماری ها مقاومت کمتری دارند.

نهال مرکباتی که در خاکهای تقریبا آلوده به نماتد (با جمعت کم) کاشته می شوند ممکن است تا چندین سال علامتی از بیماری از خود نشان ندهند اما با توجه به مطلبی که قبلا گفته شد، چون نماتدها نرخ رشد تصاعدی دارند ممکن است این علائم در سال های چهارم تا پنجم بعد از کشت بروز پیدا کند.
رصد نماتد در باغ و نحوه نمونه گیری
قبل از تاسیس باغ و یا تجهیز مجدد باغ با درختان جدید آنالیز خاک برای یافتن این دسته از نماتدها حیاتی است. این آنالیز به شما کمک خواهد کرد تا در مورد خسارت نماتد و مدیریت آن هوشمندانه تر عمل کنید. در باغات قدیمی و مستقر شده هم آنالیز خاک شما را کمک می کند تا بروز علائم احتمالی را به حضور نماتد مربوط کنید.

بهتر است برای نمونه گیری از یک متخصص گیاهپزشکی کمک بخواهید و اگر امکان آن را نداشتید مراحل زیر را انجام دهید:

در مورد باغ قبل از تاسیس، ابتدا بسته به مساحت، زمین خود را تقسیم بندی کنید بهتر است هر قسمت را حدود 1000 متر مربع در نظر بگیرید و نقاط نمونه گیری را به صورت تصادفی انتخاب کنید. اگر باغ تاسیس شده است به دنبال نواحی برای نمونه گیری باشید که علائم نماتد در آن مشهود است.
در صورت نمونه گیری از گیاهان آلوده یک یا چند نمونه از گیاهان سالم هم برای مقایسه تهیه کنید.
اگر سیستم آبیاری شما قطره ای است در زیر قطره چکان ها حفره نمونه برداری را ایجاد کنید و اگر آبیاری به نحوه دیگر است از زیر سایه انداز گیاه استفاده کنید. یادتان باشد که برای نمونه گیری به دنبال ریشه های تازه تشکیل شده هستیم.
حفره ای به عمق 10 تا 40 سانت حفر کنید، 10 سانت اول خاک را کنار بگذارید و مابقی را در یک کیسه مشکی درب بسته با مشخصات نمونه گیری تحویل آزمایشگاه دهید. مشخصات شامل محل و عمق نمونه گیری، تاریخ و شخص نمونه بردار است.
آزمایشگاه پس از بررسی نمونه خاک شما، جمعیت و نوع نماتد ها را توسط آزمایشات مخصوص و تشخیص میکروسکوپی، مشخص و به شما اطلاع خواهد داد.
گرچه وجود حتی یک عدد نماتد قلوه ای مرکبات برای شروع بیماری زایی کافی است ولی معمولاً اگر تعداد لاروهای سن دو در 100 گرم از خاک باغ شما بیش از 300 عدد باشد، حتما بایستی نسبت به مدیریت جمعیت آن با روش های کنترلی اقدام کنید. اگر این مقدار بیش از 1500 عدد باشد، خسارت زایی نماتد به شدت بالاست و اگر خواهان تاسیس باغ مرکبات هستید بایستی در تصمیم خود تجدید نظر کنید.
مدیریت نماتدهای مرکبات
کنترل زراعی
بهداشت زراعی مهمترین راه پیشگیری از ورود نماتد های مرکبات به باغات شماست. رعایت بهداشت علاوه بر اینکه روشی کاملاً اقتصادی است، باعث می شود تا باغ شما برای مدت طولانی بارور و به دور از آفات و بیماری ها باشد. از جمله روش های زراعی موارد ذیل را می توان نام برد:

1- استفاده از نهال های گواهی شده فاقد نماتد و یا استفاده از ارقام مقاوم مرکبات به نماتد.

2- کاشت نهال مرکبات در زمین های فاقد آلودگی نماتدی.

3- جلوگیری از ورود آب های آلوده از باغات اطراف به زمین.

4- پاکسازی ادوات کشاورزی مشترک با باغات دیگر قبل از ورود به باغ.

5- کشت گیاهان زراعی قبل از تاسیس باغ مرکبات در زمینی که قبلاً باغ مرکبات بوده است به مدت حداقل 3 سال.

6- استفاده از پایه مقاوم به نماتد:

معمولا پایه های نارنج سه برگی مقاومت خوبی به نماتد مرکبات و بیماری هایی مثل فایتوفترا دارند. پایه های هیبرید با اینکه به بسیاری از بیماری مثل تریستزا مقاومت دارند اما مقاومت خوبی به نماتدها از خود نشان نداده اند.

7- تغذیه مناسب:

هرچه سلامت و تغذیه عمومی گیاه بیشتر و بهتر صورت بگیرد، احتمال آسیب هلی جدی ناشی از حمله نماتد نیز کمتر خواهد بود. استفاده از کودهای حاوی فسفر، پتاسیم و کود کلسیم به گیاه کمک میکند تا سلامت عمومی بهتری داشته و با استفاده از ترکیبات آلی به خصوص هیومیک اسید ها مب توان حجم ریشه های تازه تشکیل شده را افزایش داد تا مقاومت گیاه به جمعیت بالای نماتد بیشتر شود.

8- شخم خاک پای درخت هم سبب هوادهی بهتر و کاهش جمعیت نماتدها در خاک می شود.

9- آفتاب دهی زمین پس از پوشش کف باغ با پلاستیک مشکی در تابستان نیز یکی از راه های مناسب برای کاهش جمعیت نماتدهای خاک است. این عملیات بایستی حداقل 30 تا 45 روز ادامه داشته باشد.

10- استفاده از یخ آب زمستانه نیز سبب کاهش جمعیت لارو های سن دو خاک می گردد.

کنترل بیولوژیک
بسیاری از قارچ ها و باکتری های خاکزی می توانند با راندمان بالایی سبب کاهش جمعیت نماتدهای مرکبات در خاک شوند. از جمله این موارد می توان به باکتری های گونه باسیلوس و پاستوریا و قارچ های گونه هیرسوتلا، پسیلومایسس، نماتوفورا و ورتیسیلیوم اشاره کرد.

کنترل شیمیایی
اگر زمین شما از قبل آلودگی به نماتد داشته و جمعیت آن به حدی است که بایستی مبارزه شیمیایی با آن صورت بگیرد. سموم تدخینی مخصوص نماتد در این خصوص استفاده می شود. متام سدیم، کلروپکرین، ولوم پرایم، آبامکتین و اکسامیل از جمله ترکیبات شیمیایی موثر بر نماتدها هستند که در درمان نماتدهای مرکبات نیز کاربرد دارند. استفاده از سموم شیمیایی تنها با نظر گیاهپزشک و بعد از بازدید باغ و نتایج آزمایش امکان پذیر است. بسیاری از سموم نماتدکش برای سلامتی انسان و سایر حیوانات بسیار مضر بوده و لذا حتما بایستی تحت نظر کارشناس تهیه و مصرف شود.

تمیز کردن سالانه
قبل از استفاده از مس یا آهک، اولین قدم در محافظت از درختان میوه در برابر آفات و‌بیماری‌ها، پاک‌سازی کردن محیط است.

برگ‌ها و میوه‌های قدیمی ممکن است تخم‌های زمستان گذران آفات یا هاگ موجود در بیماری‌ها را در خود جای دهند. با جمع‌آوری میوه‌های خراب و برگ‌های افتاده از اطراف گیاهان مثمر، اسپورها (هاگ‌ها) را از بین می‌برید.

از میوه و برگ‌ها برای مالچ استفاده نکنید، زیرا آن‌ها همچنان منبع آلوده شدن مجدد هستند، گرچه می‌توانند به صورت کمپوست گرم درآیند. اگر وقت ندارید یک کمپوست گرم درست کنید (جایی که برای از بین بردن هاگ و تخم آفات تا 60 درجه سانتی‌گراد گرم شود) کافی است آن‌ها را در باغ دفن کنید یا آن‌ها را بسوزانید.

میوه و برگ‌ها را در عمق نیم متر درون گودال در خاک دفن کرده که در آنجا می‌توانند بدون گسترش مشکلات پوسیده شوند.
هرس درختان جهت شکل دادن در آینده
هنگامی‌که درختان برگ‌ریز در زمستان بدون برگ هستند، شاخه‌های ضعیف، مرده، شکسته یا ساییده شده به ‌راحتی دیده و هرس می‌شوند. این نه تنها ظاهر گیاه را بهبود می‌بخشد، بلکه مناطقی را که هدف قارچ‌ها و باکتری‌ها و آفات تخم‌گذار است به راحتی هدف قرار می‌دهد و از بین می‌برد. اطمینان حاصل کنید که تجهیزات هرس شما تمیز است، بنابراین سطح زخم‌ها ناهموار نیست. برای جلوگیری از شیوع هرگونه بیماری باکتریایی و ویروسی در یک باغ، وسایل هرس را بین هرس هر درخت یا بوته استریل کنید. برای این کار تیغه‌ها را به مدت 30 ثانیه در محلول ضدعفونی‌کننده فرو ببرید. از روغن درخت چای که گران است اما کارآمد است یا از Clensel (ضدعفونی‌کننده تجاری) استفاده کنید.

در روش دیگر، شما می‌توانید ضدعفونی‌کننده خود را با مخلوطی که از یک قسمت سفیدکننده خانگی و 99 قسمت آب تشکیل شده درست کنید. هرگز زخم‌های هرس را روی درختان رنگ نکنید. ثابت‌ شده است که داروهای زخم بیش از آنچه که گفته می‌شود درمان می‌کنند، مشکلات ایجاد می‌کنند. زخم‌های هرس اگر تنها بمانند به طور طبیعی بهتر بهبود و ترمیم می‌شوند.
شستشوی خوب
بسیاری از آفات و بیماری‌های رایج به دلیل قرار گرفتن تخم‌ها و هاگ‌ها به صورت پنهان در پوست و شکاف‌های پوست، در حال استراحت هستند. تعادل را با استفاده از روشی موسوم به “شستشوی زمستانی”، روی همه درختان میوه و درختچه‌های برگ‌ریز، از سیب و انجیر گرفته تا هلو و انار، تنظیم کنید. این روش درمانی همچنین برای گیاهان زینتی مانند گل رز و یاسمن معطر که در اواخر سال دچار مشکلات قارچی می‌شوند نیز اعمال می‌شود.

اسپری بردو و گوگرد آهک و روغن زمستانه معمولاً از شستشوهای زمستانی محسوب می‌شود که در کنترل اسپورهای قارچ (هاگ‌ها) همراه با تخم اکثر حشرات آفت و کنه‌ها بسیار مؤثر هستند.

Yates Fungus Fighter یک اسپری قارچ‌کش مورد تائید ارگانیک است که بر پایه هیدروکسید مس ساخته شده است، اما در حال حاضر برای کنترل تخم آفات ثبت نشده است.
ساخت گام‌به‌گام اسپری بردو و شستشوی درختان با آن
اگر درختان زیادی برای درمان دارید، ساخت اسپری بردو برای خود مقرون‌به‌صرفه است. مراحل پروفسور Millardet را دنبال کنید و اسپری آلی بردوکس خود را بسازید، یا یک قارچ‌کش بر پایه مس بخرید. در اینجا نحوه ساخت آن آورده شده است.

¾ فنجان آهک ساختمانی را با 2.25 لیتر آب در یک سطل پلاستیکی مخلوط کنید. از سطل‌های فلزی استفاده نکنید زیرا مخلوط با فلز واکنش می‌دهد. با قاشق چوبی یا پلاستیکی خوب هم بزنید.
یک سطل پلاستیکی جداگانه بردارید، ½ فنجان سولفات مس را که از فروشگاه‌های مواد شیمیایی یا فلز آلات خریداری کرده‌اید، اضافه کنید، سپس 2.25 لیتر آب اضافه کنید. کاملاً هم بزنید، سپس این مخلوط را درحالی‌که مرتباً هم می‌زنید، درون آب آهک بریزید. اسپری بردو بلافاصله آماده استفاده است.
مخلوط را در یک سم‌پاش بریزید. تمام سطوح گیاه به‌خصوص شکاف‌های پوست را کاملاً مرطوب کنید. اسپری بردو (و گوگرد آهک) ته نشین می‌شود، بنابراین هر از گاهی سم‌پاش را تکان دهید.
هر اسپری را که روی چمن یا شاخ و برگ‌های دیگر پاشیده می‌شود، با استفاده از آب شیرین بشویید. سم‌پاش‌ها را با توجه به نازل‌ها کاملاً با آب گرم و صابون تمیز کنید.
اسپری بردو و گوگرد آهک برگ‌ها را می‌سوزاند، به همین دلیل باید آن‌ها را در خواب زمستانی قبل از باز شدن جوانه‌ها یا برگ‌های گل استفاده کرد.
اسپری روغن زمستانه در زمان خواب (Dormant Spray Oil)
یک روش موثر برای محافظت از درختان میوه در برابر آفت های زمستان گذران و تخم های آنها، پاشیدن روغن زمستانه در دوره خواب درخت در اواخر زمستان یا اوایل بهار است.

وقتی هدف ما داشتن یک درخت میوه سالم و پربار باشد، دو کار بزرگ وجود دارد که می‌توانید برای کمک به درخت انجام دهید. یکی از این موارد، انتخاب و نگهداری یک مکان تمیز و ایده آل برای رشد است. برای جلوگیری از رقابت مواد مغذی و آلودگی آفات و بیماری‌ها، به‌طور منظم هرگونه علف‌های هرز و بقایای محصول را حذف کنید. روش دیگر ارائه مراقبت‌های پیشگیرانه است، مانند پاشش روغن در زمان خواب درختان است.

بهترین زمان برای سم‌پاشی درختان میوه با روغن خاموش اواخر زمستان یا اوایل بهار است. این تلاش به محافظت از درختان در برابر آفات زمستان گذاران، لارو و تخم آن‌ها کمک می‌کند که باعث موفقیت در کنترل آفات در طول فصل رشد می‌شود.
نکته: از پاشش روغن در هنگام پیش‌بینی مه، باران، یخبندان یا هوای بسیار سرد خودداری کنید. روغن باید در شرایطی که هوا در یک روز بدون باد و دما بالاتر از 7 درجه سانتی‌گراد است استفاده شود. در هنگامی‌که دما کمتر از 4.5 درجه سانتی‌گراد (40 درجه فارنهایت) است از پاشش روغن جدا خودداری کنید.

قبل از افزودن روغن زمستانه به مقدار آب موردنظر، خوب تكان دهید. کاملاً مخلوط ‌کنید (نسبت مخلوط و غلظت آن بسته به نوع درختانی که سم‌پاشی می‌کنید متفاوت خواهد بود خواندن و دنبال کردن کلیه دستورالعمل‌های چاپ‌شده برای اطلاعات خاص ضروری است.)

اطمینان حاصل کنید که روغن کل سطح شاخه‌ها و تنه را پوشش داده است (زیرشاخه‌ها را از دست ندهید!)

برای درختان سیب، گلابی، هلو، شلیل و زردآلو بعد از هرس زمستانه، گوگرد آهک استفاده کنید. یک هفته بعد روغن زمستانه را استفاده کنید. در اولین نشانه از متورم شدن جوانه‌ها اسپری با مایع مس (نسل جدید بردو) را انجام دهید و دوباره یک هفته بعد اسپری را اعمال کنید. زمان این اسپری مهم است. برای زردآلو پس از برداشت دوباره اسپری را انجام دهید.

مراقبت زمستانی مرکبات
اگرچه مرکبات در زمستان همیشه‌سبز هستند، اما در این زمان از سال، ‌نیاز به مراقبت دارند. درختان مستقر که به بیماری ملانوز یا بیماری پوسیدگی قهوه‌ای آلوده شده‌اند نیاز به مراقبت ویژه دارند. ابتدا مالچ‌های قدیمی و میوه‌های افتاده را بردارید. این مواد زائد را به کمپوست گرم تبدیل کنید یا دفن کنید زیرا به بیماری آلوده می‌شوند. مالچ تازه را در اطراف درختان قرار دهید، مطمئن شوید که مالچ به تنه درخت برخورد نمی‌کند.

استفاده از مالچ
یک لایه مالچ تمیز به ضخامت 5 سانتی‌متر به شکستن چرخه عفونت کمک می‌کند. مالچ تازه جدا از خنک کردن خاک، کنترل علف‌های هرز و حفظ رطوبت، خطر پاشیده شدن هاگ قارچ در خاک آلوده توسط باران (آبیاری) به برگ‌های مرکبات سالم را کاهش می‌دهد.
درمان بیماری
هر درخت مرکبات آلوده به بیماری ملانوز یا بیماری پوسیدگی قهوه‌ای باید زمستان با هیدروکسیدمس شسته شود. اطمینان حاصل کنید که تمام قسمت‌های درختان مرکبات کاملاً خیس شده‌اند، به خصوص قسمت‌های زیرین برگ، پوست و شکاف پوست.

از بین بردن حشرات و سوسک‌ها
اگر با باگ‌های متعفن (حشرات و سوسک‌ها) مانند باگ نارنجی-برنزی یا باگ مرکبات مشکل‌ دارید، زمستان نیز زمان کنترل این آفات است. در اواسط زمستان با استفاده از روغن باغبانی دو بار درختان را اسپری کنید. اسپری بر پایه روغن به ویژه در برهم زدن مراحل پورگی حشرات بسیار خوب است، تعداد قابل توجهی از حشرات بالغ را نیز به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.

در مناطق گرم و خشک، مرکبات را بخصوص در هوای بادی مرتباً آب دهید، اما تا بعد از پایان گلدهی به آن‌ها کود ندهید. نیتروژن زیاد مرکبات را به سقط میوه جنینی ترغیب می‌کند و رشد سرسبز و برگی آن تنها شته‌های منتقل کننده ویروس را به خود جلب می‌کند.

جمع‌بندی
فصل زمستان وقتی درختان برهنه و بدون برگ باشند، اسپری‌های مبتنی بر مس و آهک نمی‌توانند شاخ و برگ‌ها را بسوزانند یا به شکوفه‌ها آسیب برسانند، اما می‌توانند بیماری‌هایی را که در انتظار شرایط گرم‌تر هستند، از بین ببرند. بسیاری از آفات و بیماری‌های رایج به دلیل قرار گرفتن تخم‌ها و هاگ‌ها به‌صورت پنهان در پوست و شکاف‌های پوست، در حال استراحت هستند. تعادل را با استفاده از روشی موسوم به “شستشوی زمستانی”، روی همه درختان میوه و درختچه‌های برگ‌ریز، از سیب و انجیر گرفته تا هلو و انار، تنظیم کنید.

این روش درمانی همچنین برای گیاهان زینتی مانند گل رز و یاسمن معطر که در اواخر سال دچار مشکلات قارچی می‌شوند نیز اعمال می‌شود. اسپری بردو و گوگرد آهک معمولاً از شستشوهای زمستانی محسوب می‌شود. هر دو در کنترل اسپورهای قارچ (هاگ‌ها) همراه با تخم اکثر حشرات آفت و کنه‌ها بسیار مؤثر هستند.